Microsoft Word mulki huquq doc

qdin etibarsızlığı dedikdə, tərəflərin əqd bağladıqları zaman arzu etdikləri hüquqi nəticənin baş ver-

məməsi və əmələ gəlməməsi başa düşülür. Bu halda əqd kimi həyata keçirilən hərəkətlər hüquqi nəticə doğur-

maq qabiliyyətinə malik olan hüquqi fakt kimi çıxış edə bilmir.  

Mülki qanunvericilik əqdlərin etibarsızlığı haqqında vacib və prinsipial əhəmiyyətə malik olan ümumi hüqu-

qi  prinsip  müəyyən  edir:  Mülki  Məcəllədə  müəyyənləşdirilmiş  şərtləri  pozmaqla  bağlanmış  əqd  etibarsızdır 

(MM-in 337-ci maddəsinin 1-ci bəndi). Aksioma xarakterinə malik olan bu prinsip imperativ qaydadır: bu qay-

da heç kim tərəfindən dəyişilə bilməz. Konkret mülki-hüquqi mübahisəni həll edən məhkəmənin göstərilən qay-

dadan kənara çıxmaq hüququ yoxdur. Məhkəmələr əqdin etibarlı olması şərtlərinə cavab verən, lakin qanunun 

tələblərinə zidd olan əqdi etibarlı əqd saya bilməzlər.  

Ümumi hüquqi prinsipin rolu və əhəmiyyəti o halda təzahür edir ki, bağlanmış müvafiq əqd, əqdin etibarlı 

olmasını şərtləndirən tələblərə, əsasən, uyğun gəlir və cavab verir. Məsələn, vətəndaş tanımadığı şəxsdən televi-

zor alır. Belə təsəvvür yaranır ki, vətəndaşla şəxs arasında bağlanmış əqd, əqdin etibarlı olması şərtlərinə uy-

ğ

undur. Belə ki, əqdi bağlayanlar tam fəaliyyət qabiliyyətinə malikdirlər (əqdin subyekt tərkibi haqqında şərt), 

ə

qd tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə şifahi formada bağlanmışdır (əqdin formasına aid şərt), habelə iradə və iradə-

ni ifadə etmə vəhdət təşkil edir.  Lakin məlum olur ki, şəxsin satdığı televizor onun özününkü deyilmiş,  yəni 

şə

xsin həmin televizorun mülkiyyətçisi olmaması aşkar edilir. Televizor həmin şəxsə qonşu tərəfdən saxlanja 

verilibmiş. Qanunun göstərişi baxımından bu əqd etibarsız hesab edilir. Daha doğrusu, həmin əqdin məzmunu 

qanunsuzdur. Ona görə ki, televizoru satan şəxs televizorun mülkiyyətçisi deyildir və onu satmağa ixtiyarı çat-

mır. Bu cür əqd göstərilən hüquqi prinsip (qayda) əsasında etibarsız hesab edilir.  

Ə

qdlərin etibarsızlığı əqdlərin etibarlı olması şərtlərinin pozulmasından asılıdır. Bu şərtlərdən birinə ria-

yət edilməməsi etibarsız əqdlərin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Etibarsız əqdlər tərəflərin arzu etdikləri hüquqi 

nəticəyə  səbəb  olmur.  Onlar  qanunda  nəzərdə  tutulan  mənfi  nəticənin  yaranmasına  gətirib  çıxarır.  Etibarsız 

ə

qdlər hüquqazidd, qeyri-hüquqi hərəkətlərdir.