Microsoft Word mulki huquq doc

icra  etmək  tələbini  irəli  sürmək  hüququnun  əmələ  gəldiyi  andan  başlanır.  Əgər  borcluya  həmin  tələbin 

icrası üçün yeddi günlük güzəştli müddət verilərsə (MM-in 427-ci maddəsinin 4-cü bəndi), onda iddia müddəti 

göstərilən müddət bitdikdən sonra (kreditorun tələbi irəli sürməsinin səkkizinci günündə) hesablanmağa başla-

yır (MM-in 377-ci maddəsinin 3-cü bəndi). Məsələn, borc müqaviləsində borcun qaytarılması müddəti nəzərdə 

tutulmur. Sentyabr ayının 16-da borc verən borcun qaytarılmasını tələb edir. Borcluya borcun qaytarılması üçün 

yeddi günlük güzəştli müddət verilir. Sentyabrın 23-də güzəştli müddət bitir. Sentyabrın 24-dən iddia müddəti-

nin axımı başlanır.  

Reqres öhdəlik hüquq münasibətləri üzrə iddia müddəti axımının başlanğıcının müəyyən edilməsi barədə də 

qanun  xüsusi  qayda  nəzərdə  tutur  (MM-in  377-ci  maddəsinin  4-cü  bəndi).  Reqres  öhdəlik  hüquq  münasibəti 

(reqres  öhdəliyi)  həmişə  əsas  öhdəlik  adlı  başqa  öhdəliyin  icrası  əsasında  yaranır.  Özü  də  əsas  öhdəlik  üzrə 

borclu reqres öhdəlik üzrə kreditora çevrilir, üçüncü şəxs isə bu öhdəlikdə borclu şəxs qismində çıxış edir. Mə-

sələn,  müəssisənin  sürücüsü  öz  əmək  vəzifəsinin  icrası  zamanı  nəqliyyat  vasitəsini  idarə  edərkən  vətəndaşın 

ə

mlakını  zədələyərək,  onu  tam  yararsız  hala  salır.  Belə  halda  müəssisə  ilə  vətəndaş  arasında  zərər  vurmaq 

nəticəsində öhdəlik hüquq münasibəti (delikt öhdəliyi) əmələ gəlir. Bu, əsas öhdəlikdir. Burada müəssisə borclu 

şə

xs, vətəndaş isə kreditordur. Bu əsas öhdəliyə görə müəssisə vətəndaşın əmlakına vurulmuş zərərin əvəzini 

ödəyir, yəni əsas öhdəliyi icra edir. Bundan sonra müəssisə ödənilmiş əvəz miqdarında sürücüyə (üçüncü şəxsə) 

reqres (geriyə) tələb irəli sürür. Beləliklə, müəssisə ilə sürücü arasında reqres öhdəlik hüquq münasibəti (reqres 

öhdəliyi) yaranır. Bu öhdəliyə görə, sürücü müəssisəyə vətəndaşa ödənilmiş əvəz miqdarında pul ödəyir. Gö-

ründüyü kimi, reqres öhdəliyi əsas öhdəliyin icrası əsasında yaranır. Buna görə də mülki qanunvericilik həmin 

öhdəlik üzrə iddia müddəti axımının başlanmasını əsas öhdəliyin icrası ilə əlaqələndirir. Belə ki, reqres öhdə-