Microsoft Word mulki huquq doc

3. Alıcının vəzifələri və hüquqları 

Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsində alıcının əsas vəzifəsi satıcıdan kassa və ya əmtəə çeki və ya malın 

ödənildiyini  təsdiq  edən  digər  sənəd  almaqdan  ibarətdir.  Daha  doğrusu,  alıcının  əsas  vəzifəsini  müqavilə 

---

 

493

bağlandığı zaman satıcının elan etdiyi qiyməti ödəmək təşkil edir. Alıcının malın qiymətinin ödənildiyini təsdiq 

edən  sənədi  əldə  etdiyi  (malın  qiymətini  ödədiyi)  andan  müqavilə  lazımi  formada  bağlanmış  sayılır  (MM-in 

615-ci maddəsi). 

Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsində malın qiymətinin qabaqjadan ödənilməsi nəzərdə tutula bilər. Bu onu 

ifadə edir ki, alıcı öz vəzifəsini mal ona verilməmişdən qabaq yerinə yetirir. Malların pərakəndə nisyə alqı-satqı 

müqaviləsində, o cümlədən alıcı tərəfindən malların hissə-hissə ödənilməsi şərti ilə bağlanmış müqavilədə alıcı 

malın qiymətini ödəmək vəzifəsini isə mal ona verildikdən sonra həyata keçirir. Bu cür müqavilələrdə alıcının 

öz vəzifəsini icra etmək vaxtı ilə müqavilə bağlamaq vaxtı üst-üstə düşmür. 

Alıcı malın qiymətini ödədikdən sonra onu qəbul etməyə borcludur. Bu, onun vəzifəsidir. Alıcının göstə-

rilən həmin vəzifəsi icra vaxtı ilə bağlanma vaxtı üst-üstə düşən (müqavilə bağlanarkən icra edilən) pərakəndə 

alqı-satqı müqavilələri üçün xarakterikdir. 

Alıcının daşıdığı vəzifələrdən biri qiymətlər arasındakı fərqi ödəməkdən ibarətdir. Belə ki, o qeyri-ərzaq 

malının ona verildiyi andan on dörd gün ərzində aldığı malı alış yerində və satıcının elan etdiyi digər yerlərdə 

başqa ölçülü, formalı, qabaritli, fasonlu, rəngli və ya quruluşlu oxşar mala dəyişdirə bilər. Bu zaman qiymətdə 

fərq olduqda, alıcı həmin borcu ödəməyə borcludur (MM-in 623.1-ci maddəsi). 

Alıcı vəzifələr daşımaqla bərabər, həm də hüquqlara malikdir. Məsələn, qüsuru olan mal satılarkən alıcı 

müəyyən tələb irəli sürmək hüququna malikdir. Alıcının ixtiyarı var ki, qeyri-ərzaq malını başqa ölçülü, forma-

lı, qabaritli, fasonlu, rəngli və ya quruluşlu oxşar mala dəyişdirsin, mal haqqında (qiyməti, istehlak xassələri, tə-

minat öhdəlikləri və s.) informasiya alsın, ona dəyən mənəvi ziyanın ödənilməsini tələb etsin və s.