Microsoft Word mulki huquq doc

məhsulu kimi görülən iş başa düşülürdü. 

Müasir müəlliflərdən görkəmli sovet sivilist alimi O.S.  offe işi xidmətdən ayırmağa xüsusi diqqət yetirirdi. 

O, «Öhdəlik hüququ» adlı əsərində podrat müqaviləsi ilə bərabər, həm də ayrıca olaraq xidmət göstərilməsi üz-

rə öhdəlikləri nəzərdən keçirmişdir. 

Beləliklə, podrat müqaviləsi əvəzli xidmət müqavilələrindən fərqli xüsusiyyətlərə malikdir. Əsas fərq əla-

məti bu müqavilələrin predmeti ilə şərtlənir. Belə ki, əvəzli xidmət müqavilələrinin predmetini xidmət təşkil 

edir. Göstərilən xidmətin (müəyyən hərəkət və ya müəyyən fəaliyyətin) nəticəsi qeyri-maddi xarakter daşıyır və 

maddiləşmiş əşya formasında deyil. Xidmət əmtəə xarakterində olsa da, onun nəticəsi maddi formada olmur. 

Bu  sözləri  podrat  müqaviləsinin  predmeti  haqqında  demək  olmaz.  Podrat  müqaviləsi  əsasında  görülən  işin 

nəticəsi maddi formaya malikdir.  kincisi, podrat müqaviləsi əsasında görülən işin nəticəsini bu işi icra edə-

nin özündən ayırmaq mümkündür. Xidmətin nəticəsi isə bu xidməti göstərənin özündən ayrılmazdır. 

Podrat  müqaviləsi  predmetinə  görə  müəllif  müqaviləsindən  fərqlənir.  Müəllif  müqaviləsinin  predmetini 

müəllifdən istifadəçiyə verilən əmlak hüquqları təşkil edir. 

Ə

sərin özü müqavilənin predmeti ola bilməz. Müəllif müqaviləsinin predmetini yaradıcı fəaliyyətin nəticə-

sindən istifadə hüquqları təşkil edir. Lakin bu nəticə əqli mülkiyyətin obyektidir və buna görə də xüsusi hüquqi 

recimlə qaydaya salınır. Belə təsəvvür yaranır ki, podrat müqaviləsinin predmetini podratçının adi, texniki 

fəaliyyətinin nəticəsi, müəllif müqaviləsinin predmetini isə əqli fəaliyyətin və əqli əməyin nəticəsinə olan isti-

fadə hüquqlarının verilməsi təşkil edir. 

Bəzi müəlliflər əsərlərin nüsxələrinin hazırlanması müqaviləsini (o cümlədən, müəllif nüsxələrinin) podrat 

müqaviləsi hesab edirlər. Bu barədə başqa fikir də var. 

Müəlliflərdən V.A.Dozortsev işin yaradıcı xarakterə malik olmasını nəzərə alaraq göstərir ki, sifariş müqavi-

ləsini (əsərin yaradılması barədə müəllif müqaviləsini) müəllif müqaviləsi yox, podrat tipli müqavilə hesab et-

---

 

533

mək lazımdır. Onun fikrincə, bu onunla izah edilir ki, müqavilə bağlanan zaman nə obyektin özü, nə də bütöv-

lükdə müəlliflik hüququ vardır. Bəzi hallarda müqavilənin subyekt tərkibi müəllif və podrat müqavilələrini bir-

birindən fərqləndirmək üçün əsas meyar kimi götürülür. Məsələn, heykəltəraşlıq əsərinin yaradılması müqavilə-

si üzrə iş müəllifin özü tərəfindən icra edilərsə, bu, müəllif müqaviləsi hesab olunajaqdır. Yox, əgər sifarişin ye-

rinə yetirilməsi işini başqa şəxs həyata keçirərsə, belə halda yalnız podrat müqaviləsindən söhbət gedə bilər.