Microsoft Word mulki huquq doc

və  ya  narkotik  vasitələrdən  sui-istifadə  etməsindən  və  yaxud  da  ki  qumara  qurşanmasından  ibarətdir. 

Spirtli içkilərdən, psixotrop maddələrdən və ya narkotik vasitələrdən sui-istifadə dedikdə, fiziki şəxsin on-

lardan həddən artıq və ya sistematik istifadə etməsi başa düşülür ki, bu, həmin şəxsin ailəsinin mənafeyi ilə zid-

diyyət təşkil edərək, onunla bir araya sıümır, habelə son dərəcə çox pul məbləüinin xərclənməsini tələb edir. 

Burada söhbət fiziki şəxsin alkoqolik və ya narkoman kimi tanınmasından (alkoqolizm və ya narkomaniyadan) 

getmir. Başqa sözlə desək, şəxsin mülki fəaliyyət qabiliyyətini məhdudlaşdırmaq üçün onun «rəsmi surətdə» al-

koqolik  və  ya  narkoman  kimi  tanınması  vacib  deyil  və  tələb  olunmur.  Alkoqolizmin  və  ya  narkomaniyanın 

müvcudluüu Almaniya Mülki Qanunnaməsində əsas fakt kimi nəzərdə tutulmuşdur (§ 6). Qumara qurşanmaq 

dedikdə, fiziki şəxsin qumarxanalarda və digər yerlərdə sistematik olaraq pullu qumar oyunlarında iştirak etmə-

si başa düşülür ki, bu da ailənin mənafeyinə uyüun olmayıb, hədsiz dərəcədə pul vəsaitinin «göyə sovrulması-

na» səbəb olur.  

Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, sovet dövrünün mülki qanunvericiliyi fiziki şəxslərin fəaliyyət qabiliyyətinin 

məhdudlaşdırılmasının əsası kimi  «qumara qurşanmaq» anlayışını tanımırdı. Bizim ölkə qanunvericiliyi üçün 

yeni hal olan bu anlayış RF-in və digər ölkələrin qanunvericiliyində nəzərdə tutulmayıb.  

Qədim Roma hüququnda fiziki şəxsin israfçılıüı, bədxərcliyi fəaliyyət qabiliyyətinin məhdudlaşdırılmasına 

səbəb olan başlıca əsas kimi müəyyənləşdirilirdi. Israfçılıüa yol verən şəxsin fəaliyyət qabiliyyəti məhdudlaşdı-

rılırdı. Bu şəxsin əvəzsiz olaraq fayda götürməyə yönəldilmiş əqdlər istisna olmaqla, digər əqdləri müstəqil su-

rətdə bağlamaq hüququ yox idi. Roma hüququnun müəyyənləşdirdiyi «israfçılıq» («bədxərclik») kimi anlayış 

sonralar Almaniya və digər ölkələrin qanunvericiliyi tərəfindən qəbul edilmişdir. Almaniya Mülki Qanunnamə-

si israfçılıüı fiziki şəxsin fəaliyyət qabiliyyətinin məhdudlaşdırılmasına (məhrumetməyə) səbəb olan əsaslardan 

biri kimi nəzərdə tutur (§ 114). Fransa Mülki Məcəlləsinə görə də israfçılıq fəaliyyət qabiliyyətinin məhdudlaş-

dırılmasına (bu məhdudlaşdırma məhrumetmə ilə bağlı deyil) dəlalət edən hallardan biridir. 

«Israfçılıq» («bədxərclik») anlayışı sovet mülki qanunvericiliyinə məlum deyildi. Bizim müasir ölkə qanun-

vericiliyi də bu anlayışı tanımır. Deməli, israfçılıq və bədxərclik kimi hallar fiziki şəxsin mülki fəaliyyət qabi-

liyyətinin məhdudlaşdırılması üçün əsas ola bilməz. 

Mülki  fəaliyyət  qabiliyyətinin  məhdudlaşdırılmasına  səbəb  olan  ikinci  fakt  fiziki  şəxsin  spirtli  içkilərdən, 

psixotrop maddələrdən və  ya narkotik vasitələrdən sui-istifadə etməsi, habelə qumara qurşanması nəticəsində