doktrinal (elmi) təsnifinin verilməsi gərəkdir. Bu təsnif hüquqi şəxslər haqqında elmi bilikləri sistemləşdirmə-
yə imkan verir. Həmin sistem əsasında biz hüquqi şəxslərin bütün növləri haqqında sivilist təsəvvürə malik olu-
ruq. Göstərilən sistem isə dözgün sezilmiş meyarlar (əsaslar) əsasında qurula bilər. Buna hüquqi şəxslərin təs-
nif edilməsinin əsasları deyilir. Bu əsaslar hüquqi şəxslərin daha mühüm jəhət və xüsusiyyətlərini əks etdirir.
Hüquqi şəxslərin təsnifi dedikdə, onların ayrı-ayrı növlərdə qruplaşdırılması və birləşdirilməsi başa düşü-
lür. Bunun küməyi və vasitəsi ilə biz, iqtisadi (əmlak) dövriyyədə iştirak edən hüquqi şəxslərin bütün növləri
barədə doktrinal (elmi) biliklər əldə edirik.
Hüquqi şəxslər müxtəlif əsaslara görə təsnif edilir. Bu əsasların dairəsi kifayət qədər genişdir. Həmin əsasla-
ra (meyarlara) şamil edə bilərik:
●
mülkiyyətin formasına görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
fəaliyyət məqsədlərinə görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
yaradılma qaydasına görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
təsiszilərin tərkibinə görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
iştirakzıların malik olduqları hüquqlara görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
əşya hüquqlarının həjminə görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
təsis sənədlərinə görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
özvlüyə görə hüquqi şəxslərin təsnifi;
●
şəxslərin və kapitalların birləşdirilməsinə görə hüquqi şəxslərin növləri.
Hüquqi şəxslərin təsnifi iqtisadiyyatın təşkilinin növündən (formasından) asılıdır. Belə ki, iqtisadiyyatın
təşkilinin hər bir növünə uyğun olaraq hüquqi şəxslərin bu və ya digər növü əmələ gəlir, fəaliyyət göstərir, inki-
ş
af edir və ya ləğv olunaraq dövriyyədən zıxır. Başqa sözlə desək, iqtisadiyyatın təşkilinin hər bir növü özün
hüquqi şəxslərin müəyyən növü xarakterikdir.
qtisadiyyatın təşkilinin bir növü olan komanda (sovet) iqtisadiyyatı şəraitində dövlət hüquqi şəxsləri
Dostları ilə paylaş: |