Microsoft Word mulki huquq doc

rən  şəxs  çıxış  edə  bilər.  Özü  də  dərhal  qeyd  etməliyik  ki,  sahibkarlıq  fəaliyyətini  həyata  keçirən  satıcının 

fəaliyyət predmetini malların hər hansı satışı yox, yalnız malların pərakəndə satışı təşkil edir. Malların pəra-

kəndə satışı dedikdə, gündəlik ehtiyajları ödəmək üçün malların ayrı-ayrı nümunələrinin tək-tək halda, kəmiy-

yət və miqdarja az sayda satılması başa düşülür. 

Satıcı qismində sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan həm hüquqi şəxslər, həm də fərdi sahibkarlar (yəni 

hüquqi  şəxs  yaratmadan  sahibkarlıq  fəaliyyəti  ilə  məşğul  olan  fiziki  şəxslər)  çıxış  edə  bilərlər.  Hüquqi 

şə

xslərin bir növü olan kommersiya təşkilatlarının satıcı kimi iştirakı bu müqavilə üçün daha tipik haldır. Hüqu-

qi şəxslərin digər növü olan qeyri-kommersiya təşkilatlarının bu müqavilədə satıcı qismində çıxış etməsi istisna 

edilmir, çünki qeyri-kommersiya təşkilatları da sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul ola bilər (MM-in 43.6-jı mad-

dəsi). 

Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsində tərəf kimi iştirak edən satıcıya pərakəndə ticarətçi deyilir. Müxtəlif sa-

tış məntəqələri, yəni pavilyonlar, köşklər, mağazalar, habelə pərakəndə ticarət şəbəkələri və müəssisələri pəra-

kəndə ticarətçi hesab edilir. 

Müqavilədə alıcı qismində əsasən vətəndaşlar çıxış edirlər. Bu müqavilədə hüquqi şəxslərin alıcı kimi çıxış 

etməsi istisna edilmir. Kommersiya təşkilatlarının bu müqavilədə alıcı kimi iştirak etmək imkanları məhduddur. 

Ona görə ki, bu təşkilatların bağladıqları əqdlər sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bilavasitə bağlı olmalıdır. Lakin buna 

baxmayaraq kommersiya təşkilatları pərakəndə alqı-satqı müqaviləsində alıcı qismində çıxış edə bilərlər, bu 

şə

rtlə ki, onlar müqavilə əsasında əldə etdikləri maldan mənfəət götürmək məqsədi ilə istifadə etməsinlər. Hü-

quqi şəxslərin digər növü olan qeyri-kommersiya təşkilatlarına gəldikdə isə onu demək olar ki, bu cür təşki-

latların pərakəndə satış şəbəkəsindən aldıqları malların əldə edilməsi ilə bağlı olan münasibətləri (yəni alqı-sat-

qı münasibətləri) pərakəndə alqı-satqı müqaviləsi ilə rəsmiləşdirilir. Bu cür təşkilatların müqavilədə alıcı qis-

mində iştirak etmək imkanları kommersiya təşkilatlarına nisbətən bir o qədər də məhdud deyil. Bu onunla izah 

olunur ki, qeyri-kommersiya təşkilatlarının əsas məqsədi mənfəət əldə etməkdən ibarət deyil. Beləliklə, hüquqi 

şə

xslər pərakəndə ticarət qaydasında yalnız sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı olmayan istifadə məqsədi üçün mal 

ala bilər. Məsələn, hüquqi şəxs pərakəndə satışla məşğul olan mağazadan ofis üçün dəftərxana ləvazimatı (dəf-

tər, kağız, qələm, xətkeş və s.) alarsa, onda alqı-satqı münasibətlərində pərakəndə alqı-satqı müqaviləsi forma-

sından istifadə ediləjəkdir. 

Bəzi subyektlər pərakəndə ticarət qaydasında məhdud dövriyyə qabiliyyətli mal əldə edəndə, həmin subyek-

tin qanunla nəzərdə tutulan qaydada xüsusi icazə alması tələb olunur. Məsələn, mülki silahı (özünümüdafiə, ov 

və idman silahı) əldə etmək istəyən vətəndaş xüsusi icazə almağa borcludur. Mülki silahın əldə edilməsinə xü-

susi icazəsi olmayan subyektlərə odlu silahın satılması qadağandır («Xidməti və mülki silah haqqında» AR Qa-

nununun 13-cü maddəsinin 3-cü bəndi).