Microsoft Word mulki huquq doc

fiziki şəxsin uçota alınması haqqında şəhadətnamə adlanır.  

Fiziki şəxslər sahibkarlıq fəaliyyətinin bəzi növlərini yalnız xüsusi razılıq (lisenziya) əsasında həyata keçirə 

bilərlər. Bunlara lisenziyalaşdırılmış fəaliyyət növləri deyilir. Lisenziyalaşdırılmış fəaliyyət növləri preziden-

tin müvafiq fərmanı ilə tədsiq edilmiş Siyahı ilə müəyyən olunur. Onlara sığorta fəaliyyətini, bank işini, hava 

yolu ilə sərnişin və yük daşınması xidmətlərini, inşaat fəaliyyətini və s. misal göstərmək olar. 

Lisenziya (latınca licentia - hüquq, icazə) dedikdə, müəyyən sahibkarlıq fəaliyyəti növünü həyata keçirməyə 

icazə verən rəsmi sənəd başa düşülür. O, mərkəzləşdirilmiş qaydada yox, ayrı-ayrı sahibkarlıq fəaliyyəti növləri 

özrə əlaqədar (aidiyyəti) mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları (nazirlik, dövlət komitəsi və s.) tərəfindən verilir. 

Məsələn, sığorta fəaliyyəti üçün lisenziyanı Maliyyə Nazirliyi, inşaat fəaliyyəti üçün lisenziyanı Dövlət Tikinti 

Komitəsi, hava nəqliyyatı ilə daşıma xidməti üçün lisenziyanı Nəqliyyat Nazirliyi və s. verir.  

Lisenziyalaşdırma ayrı-ayrı sahibkarlıq növlərinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi qaydalarına uyüun olaraq 

həyata keçirilirdi. Bu qaydalar Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarları ilə təsdiq olunmuşdu.  ndi isə yeni qaydalar 

qüvvədədir.  

Beləliklə, fiziki şəxslər bəzi sahibkarlıq fəaliyyəti növləri ilə məşüul olmaq istədikdə o, əvvəlcə, vergi orqan-

larında uçota alınır, sonra isə xüsusi razılıq (lisenziya) üçün müvafiq və əlaqədar icra hakimiyyəti orqanlarına 

müraciət edirlər. Onlar həmin orqanlara tələb olunan sənədləri verirlər: lisenziya almaq üçün ərizə; fiziki şəxsin 

vergi orqanları tərəfindən uçota alınması haqqında şəhadətnamə. Yalnız müvafiq lisenziya aldıqdan sonra fiziki 

şə

xs sahibkar statusuna malik olur və həmin lisenziyada göstərilən sahibkarlıq fəaliyyəti növü ilə müəyyən edil-

miş qaydada və müddətdə məşüul ola bilər.  

Fiziki şəxsin həyata keçirdiyi sahibkarlıq fəaliyyəti, bir qayda olaraq, birprofilli, yəni biryönümlü olur. Onda 

fiziki  şəxsə  bir  lisenziya  verilir.  Bununla  belə,  fiziki  şəxsin  məşüul  olduüu  sahibkarlıq  fəaliyyəti  çoxprofilli 

(çoxyönümlü) ola bilər. Bu halda isə onun borcudur ki, müvafiq dövlət orqanlarından bir neçə lisenziya alsın.  

Sahibkarlıq fəaliyyəti bazar iqtisadiyyatının əsasını təşkil edir. Iqtisadiyyatın inkişafında və tərəqqisində bu 

cür  fəaliyyətin  əvəzedilməz  əhəmiyyəti  vardır.  Məsələ  burasındadır  ki,  sahibkarlıq  fəaliyyəti  bazarda  məhsul 

bolluüunu təmin edir, habelə istehsalın texnika və texnologiyasında, istehsal amillərinin kombinasiyasında mü-

tərəqqi dəyişikliklərə gətirib çıxarır. Nəticədə bazarda yeni növ məhsullar və xidmətlər meydana çıxır. Odur ki, 

sahibkarlıq fəaliyyəti cəmiyyətin ümumi iqtisadi inkişafında mühüm rol oynayır.  

Sosial  yönümlü  bazar  iqtisadiyyatının  yaradılması  istiqamətində  Qərb  ölkələrində  yüksək  nailiyyətlər  əldə 

edilmişdir. Bu, həmin ölkələrdə sahibkarlıüın geniş inkişafının nəticəsidir. Ona görə də Qərb ölkələrinin iqtisa-

diyyatını sahibkarlıq iqtisadiyyatı adlandırırlar. Bu iqtisadiyyatın inkişafında sahibkar statuslu fiziki şəxslərin 

rolu böyükdür. Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşüul olmaüın hüquqi imkanı həmin şəxslərin mülki fəaliyyət qabi-

liyyətinin əsas və başlıca elementlərindən biridir. Bu cür hüquqi imkan verilməzsə, onda fiziki şəxslərin həyata 

keçirdiyi sahibkarlıq fəaliyyəti də ola bilməz.