Microsoft Word mulki huquq doc

gər gəlirləri barəsində vəsiyyət yolu ilə sərəncam versin. Vəsiyyət dedikdə, fiziki şəxsin öz ölüm halı üçün 

ona məxsus olan əmlakı barəsində sərəncam verməsi başa düşülür. Vəsiyyət birtərəfli əqddir. Madam ki, qanun 

yetkinlik yaşına çatmayan şəxsə öz qazancı, təqaüdü və digər gəlirləri barəsində sərəncam vermək hüququ ver-

---

 

116

mişdir, onda onun bu gəlirlər haqqında və bu gəlirlər hesabına əldə olunmuş əmlak barəsində müstəqil surətdə 

vəsiyyət  sərəncamı  (əqdi)  verməyə  də  ixtiyarı  çatır.  Qanun,  qeyd  etdiyimiz  kimi,  yetkinlik  yaşına  çatmayan 

şə

xsin bəzi əmlak növləri özərində yalnız öz qanuni nümayəndəsinin yazılı razılıüı ilə sərəncam verə bilməsi 

qaydasını nəzərdə tutur. Burdan belə nəticə çıxara bilərik ki, bu cür əmlak barəsində həmin şəxs müstəqil surət-

də sərəncam verə bilməz. Həm də vəsiyyət şəxsi xarakterə malik olan əqddir. Ona görə də vəsiyyət sərəncamı-

nın verilməsinə hər hansı bir şəxsin razılıq verməsi lazım deyil.  

Sivilistika doktrinasında 14 yaşından 18 yaşınadək yetkinlik yaşına çatmayan şəxslərin əmlak barəsində və-

siyyət sərəncamı verməsi mübahisə doüuran məsələlərdəndir. Vəsiyyətin yalnız tam mülki fəaliyyət qabiliyyətli 

şə

xs tərəfindən edilə bilməsi fikrini tam əminliklə söyləyən müəlliflərin mövqeyi, söz yox ki, həqiqətdən uzaq-

dır. Yetkinlik yaşına çatmayan şəxslərin ancaq öz qazancı (əmək haqqı) olan pul vəsaiti özərində vəsiyyət sə-

rəncamı verməsi fikri də məsələyə birtərəfli yanaşmanı ifadə edir. Ən dözgün mövqe yetkinlik yaşına çatmayan 

şə

xslərin  öz  qazancı,  təqaüdü  və  digər  gəlirləri  barəsində  və  bunların  hesabına  əldə  edilmiş  əmlak  barəsində 

müstəqil surətdə vəsiyyət yolu ilə sərəncam verə bilməsi fikrindən ibarətdir. 

14 yaşından 18 yaşınadək yetkinlik yaşına çatmayan şəxslər həm müstəqil surətdə, həm də öz qanuni nüma-

yəndəsinin razılıüı ilə bağladıqları əqdlər özrə müstəqil surətdə əmlak məsuliyyəti daşıyırlar (MM-in 30-cu 

maddəsinin 3-cü bəndi). Bu şəxslər öz hərəkətləri ilə başqa şəxslərin əmlakına ziyan vurduqda, onlar ümumi 

ə

saslarla müstəqil surətdə məsuliyyət daşıyırlar. Əgər həmin şəxslərin vurulmuş zərərin əvəzini ödəmək üçün 

yetərli gəliri və ya başqa əmlakı olmadıqda, zərərin hamısını və ya çatışmayan hissəsini onların qanuni nüma-

yəndəsi ödəyir (MM-in 1104-cü maddəsi). 

Bəzi hallarda yetkinlik yaşına çatmayan şəxslər öz qazanc və gəlirlərini dözgün, aüılla xərcləmirlər. Söhbət 

həmin şəxsin israf və bədxərclik etməsindən, pulları saüa-sola xərcləməsindən, necə deyərlər, göyə sovurmasın-

dan, spirtli içkilər və narkotik vasitələrə xərjləməsindən, onları qumar oyunlarında uduzmasından və s. gedir. 

Bu cür faktlar olduqda, maraqlı şəxslərin (qanuni nümayəndənin, himayəzinin və ya qəyyumluq və himayəzilik 

orqanının) vəsatəti ilə məhkəmə 14 yaşından 18 yaşınadək olan yetkinlik yaşına çatmayan şəxsin öz qazancı, tə-

qaüdü və ya digər gəlirləri barəsində müstəqil surətdə sərəncam hüququnu məhdudlaşdıra bilər. Belə halda hə-

min şəxs yalnız öz qanuni nümayəndəsinin razılıüı ilə əqd bağlaya bilər. Zəruri olduqda, məhkəmə, onu bu hü-

quqdan tam məhrum edə bilər. Belə halda isə yetkinlik yaşına çatmayan şəxsin gəlirləri özərində qanuni nüma-

yəndə sərəncam verir (MM-in 30-cu maddəsinin 4-cü bəndi).  

Göstərilən mülki işlərdə iddiaçı — vəsatət verən maraqlı şəxs rolunda, bir qayda olaraq, yetkinlik yaşına çat-

mayan şəxsin qanuni nümayəndəsi çıxış edir. Iddianı qəyyumluq və himayəçilik orqanı da verə bilər. Bununla 

onlar həmin şəxsin mənafeyini qoruyurlar. Bu cür iddialara mülki-prosessual qanunvericiliyin tələbləri əsasında 

baxılır.