Microsoft Word mulki huquq doc

§ 4. Əqdin etibarsızlığı.  

Etibarsız əqdlər və onların növləri 

1. Əqdlərin etibarsızlığının anlayışı  

Qeyd etdik ki, sivilistika doktrinasında əqdlərin etibarlı olması üçün dörd qrup şərtin (tələbin) olması göstə-

rilir.  Bu  şərtlər  qanunda  nəzərdə  tutulmuşdur:  əqdin  subyekt  tərkibinə  aid  edilən  şərt;  əqdin  məzmununa  aid 

edilən şərt; əqddə iradə və iradəni ifadə etmənin vəhdətinə aid edilən şərt; əqdin formasına aid edilən şərt. Bu 

şə

rtlərin hamısı olduqda, müvafiq əqd etibarlı əqd kimi tanınır və qəbul edilir, habelə subyektlərin əqd bağla-

dıqları zaman cəhd göstərdikləri və arzu etdikləri hüquqi nəticəni doğurur.  

Göstərilən şərtlərdən hər hansı birinə əməl edilməməsi əqdlərin etibarsızlığına səbəb olur. Məsələn, vətəndaş 

öz birotaqlı mənzilini qonşusuna satır. Onlar alqı-satqı müqaviləsini notariat qaydasında təsdiq etmirlər, habelə 

bu müqavilədən əmələ gələn hüquqlar dövlət qeydiyyatına alınmır. Bu müqavilə hüquqi nəticəyə səbəb olmur. 

Belə ki, həmin müqavilə alıcı rolunda çıxış edən qonşunun mənzil üzərində mülkiyyət hüququnun əmələ gəl-

məsinə dəlalət etmir. Ona görə ki, belə halda əqdin formasına aid tələbə riayət olunmamışdır. Başqa bir misalda 

on üç yaşlı məktəbli (yetkinlik yaşına çatmayan şəxs) qiymətli ev-məişət predmetini (məsələn, xalçanı) öz mək-

təb yoldaşına bağışlayır. Bu cür müqavilə etibarsız hesab edildiyinə görə hüquqi nəticə doğurmur. Belə ki, 13 

yaşlı şəxsin məktəb yoldaşının həmin predmet (xalça) üzərində mülkiyyət hüququ əmələ gəlmir. Ona görə ki, 

ə

qdin subyekt tərkibi haqqında şərt pozulmuş, ona əməl olunmamışdır. Bu şərtə görə əqd bağlayan subyektlər 

---

 

334

tam mülki fəaliyyət qabiliyyətinə malik olmalıdırlar. Həmin məktəblilərin isə tam mülki fəaliyyət qabiliyyəti 

yoxdur. Beləliklə, nəzərdə tutulan şərtlərdən birinin pozulması, ona riayət edilməməsi əqdin etibarsızlığına sə-

bəb olur.  

Ə