Microsoft Word oila va nikoh ziyouz com doc

bo‘lsalaringiz, xo‘b (yaxshilab) poklaninglar!” deb buyuradi. 
G‘uslda uchta farz bor: Og‘izni yuvmoq, burunni chaymoq, butun badanga suv 
yetkazmoq. 
Og‘izni yuvganda g‘arg‘ara qilish lozimki, suv tomoqqacha borsin. Agar tishlarning 
orasida taom qolgan bo‘lsa, tishni tozalab, ularning o‘rniga suv yetkizmoq kerak. G‘usl 
qilganda og‘iz yuvish xayolidan ko‘tarilgan bo‘lsa, og‘izning o‘zini uch marta g‘arg‘ara 
qilish, kifoya. 
Burunga ham chuqur suv tortib yuvish kerak. Chunki suv dimoqqacha yetib, achitsin. 
Ro‘zador bo‘lmasa astoydil chayish lozim. Ro‘zador kishiga g‘usl vojib bo‘lib qolsa, og‘iz 
va burunni ehtiyot bo‘lib yuvsin. Chunki suv tomoq va dimoqqacha borsa, oshqozonga 

---

Oila va nikoh risolasi. Fazluddin Iqroruddin 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
15
suv ketib qolishi tufayli ro‘zasi fosid bo‘ladi. O‘sha kun ro‘zasini ochmaydi, ammo keyin 
qazosini ado etishi kerak. Shuning uchun ham ro‘zador odam imkon qadar g‘uslni vojib 
qiladigan amallardan saqlanishi, mabodo shunday holatga tushib qolsa, og‘iz va burunni 
juda ehtiyotkorlik bilan chayishi, burunga suv yetkazishda chap qo‘lning kichik 
barmog‘idan foydalanishi lozim. 
Ramazoni sharifda kunduz kuni uxlab, ehtilom bo‘lsa, g‘usl vojib bo‘ladi. Shunda og‘iz-
burunni yuvishga to‘g‘ri keladi. Ta’kidlash joizki, bizning mazhabimizda og‘iz va burun 
tahoratda ichki, g‘uslda esa tashqi a’zo hisoblanadi. Shuning uchun bu a’zolarni yuvish 
tahoratda sunnat bo‘lsa, g‘uslda farzdir.
Boshqa a’zolarni ham sinchkovlik bilan yuvish kerak, agar bir tola soch o‘rnichalik joy 
qolsa ham kishi janobatdan pok bo‘lmaydi. Hadisi sharifda: “Har bir tola soch ostida 
janobat bor, bas, sochlaringni yuvinglar va badanlaringni pok qilinglar” deb marhamat 
qilingan. Yana bir hadisi sharifda Rasululloh sallallohu alayhi vasallam: “Janobatida bir 
tola soch o‘rniday joyga suv yetkazmagan kishiga do‘zaxda turlik-turlik azoblar qilinadi”, 
deganlar.
Agar tirnoqlar orasida yo badanida hamirga o‘xshash yopishqoq narsalar qolgan va 
badanga suv o‘tishiga monelik qiladigan bo‘lsa, bunday holatda g‘usl qilish joiz emas. 
Avvalo shu narsani ketkazishi va uning ostiga suv yetkazishi kerak. Ammo loy, tuproq 
va kir kabi narsalarni suv ketkaza olgani va bu narsalar o‘ziga suvni qabul qilgani uchun 
g‘usl joiz bo‘ladi. Qo‘l va oyoqlarga qo‘yilgan xinolar ham shunday hukmda. Agar soch 
yo soqolga yog‘ surtilgan bo‘lsa, sovun yoki shunga o‘xshash vositalar bilan yuvish shart 
emas, suvning o‘zini yuritib yuvilsa, kifoya qiladi. 
Odatda ayollar zirak taqish uchun quloqlarini teshadilar. G‘usl vaqtida qulog‘idagi ziragini 
harakatlantirmasa, teshigining ichiga suv yetdi, deb qalbi taskin topishi kifoya qiladi. 
Agar taskin topmasa, albatta, zirakni qimirlatib, harakatlantirib, teshikning ichiga suv 
yetkazish shart. Zirak taqilmagan holda ham shunday. Faqat gumoni g‘olib kelmaganda, 
qo‘li bilan ishqalab suv yetkazsa, bas. Biror cho‘pga o‘xshash narsa bilan teshikning 
ichiga suv yetkizish mashaqqat bo‘lganidan, bunga hojat yo‘q. Agar g‘usl qiluvchining 
barmog‘idagi uzuk kichik va tor bo‘lsa, uni harakatlantirib tagiga suv yetkazishi lozim. 
Xatna qilinmagan erkaklar zakarining xatna qilinmagan joyi ostiga suv yetkazishlari 
vojibdir. Kindikning ichiga ham kichik barmoqni kirgizib, suv yetkazishi vojib 
amallardandir.