qarab kamchiligini tuzatib oladi».
Yuqoridagi oyatlar va hadislardan xulosa shuki, insonlarning biror kamchiligini ko‘rganda, menga nima? deb
loqaydlik bilan qo‘l siltab ketish xudbinlikdir. Birodarimizning kamchiligiga ko‘zimiz tushdimi, uni boshqalar
oldida oshkora qilib sharmanda qilmasdan yoki izza qilmasdan, alohida chaqirib turib, o‘sha kamchiligidan
ogoh etib qo‘yishimiz unga nisbatan hurmatimizni ifoda etadi. Hud (a.s.)ning qissasidan o‘rganadigan ibratimiz
o‘z vaqtida ogoh etish jur’atidir.
3. Manmanlikning oqibati halokatdir. Alloh taolo Hud (a.s.) va Solih (a.s.)ning qavmlari, ularning halokati
haqida bayon etib, bandalarni manmanlikdan va uning oqibatidan saqlanishga chaqiradi:
َﻪﱠﻠﻟا ﱠنَأ اْوَﺮَﻳ ْﻢَﻟَوَأ ًةﱠﻮُﻗ ﺎﱠﻨِﻣ ﱡﺪَﺷَأ ْﻦَﻣ اﻮُﻟﺎَﻗَو ِّﻖَﺤْﻟا ِﺮْﻴَﻐِﺑ ِضْرﻷا ﻲِﻓ اوُﺮَﺒْﻜَﺘْﺳﺎَﻓ ٌدﺎَﻋ ﺎﱠﻣَﺄَﻓ
َنوُﺪَﺤْﺠَﻳ ﺎَﻨِﺗﺎَﻳﺂِﺑ اﻮُﻧﺎَآَو ًةﱠﻮُﻗ ْﻢُﻬْﻨِﻣ ﱡﺪَﺷَأ َﻮُه ْﻢُﻬَﻘَﻠَﺧ يِﺬﱠﻟا
)
١٥
(
ﺎًﺤﻳِر ْﻢِﻬْﻴَﻠَﻋ ﺎَﻨْﻠَﺳْرَﺄَﻓ
ًﺮَﺻْﺮَﺻ
ىَﺰْﺧَأ ِةَﺮِﺧﻵا ُباَﺬَﻌَﻟَو ﺎَﻴْﻧﱡﺪﻟا ِةﺎَﻴَﺤْﻟا ﻲِﻓ ِيْﺰِﺨْﻟا َباَﺬَﻋ ْﻢُﻬَﻘﻳِﺬُﻨِﻟ ٍتﺎَﺴِﺤَﻧ ٍمﺎﱠﻳَأ ﻲِﻓ ا
َنوُﺮَﺼْﻨُﻳ ﻻ ْﻢُهَو
)
١٦
(
«Bas, Od qabilasi yerda nohaq kibrlandilar va «Kuch-quvvatda bizlardan kim zo‘rroq?» - dedilar.
Axir ular o‘zlarini yaratgan Alloh kuch-quvvatda ulardan zo‘rroq ekanini bilmadilarmi?! Ular bizning
oyatlarimizni inkor etuvchi bo‘ldilar. Bas, ularga mana shu hayoti dunyoda xor qiluvchi azobni totdirib
qo‘yish uchun nahs kunlar(Nahs kunlar – Shavvol oyi oxirining chorshanba kunidan kelasi
chorshanbagacha)
da ustilariga bir dahshatli bo‘ron yubordik». (Fussilat, 15-16.)
Od qabilasi agar Alloh taolo tomonidan o‘zlariga berilgan kuch-quvvat, ilm-hikmat va madaniyatga shukr
qilib, Haq yo‘lidan, payg‘ambar so‘zidan yuz o‘girmaganlarida, kibr-havoga berilmaganlarida, ularning hayotlari
yanada farovon va davomli bo‘lishi mumkin edi, halokatga yo‘liqmas edilar. Insoniyat tarixida bundan boshqa
millatlar ham, masalan: Gitler boshchiligidagi Germaniya butun dunyoga gegemon bo‘lish qasdida xalqaro
maydonga chiqib, o‘zini yengilmas millat deb hisoblashi va barcha mamlakatlarga barobar urush ochib,
havoga berilishi natijasida halokatga mahkum etilgani barchaga ayon. Bu tanbeh, albatta, mamlakatlar,
millatlar va qavmlardan tashqari oila va hattoki har bir shaxsga ham tegishlidir, ya’ni kim agar hayotda bosar-
tusarini bilmasdan, xudbinlik bilan o‘zgalarni mensimay qo‘ysa, uning oqibati halokatdir.
Dostları ilə paylaş: |