2
AZƏ
RBAYCAN RESPUBLİ
KASI TƏ
HSİ
L NAZİ
RLİ
Yİ
AZƏ
RBAYCAN DÖVLƏ
T İ
QTİ
SAD UNİ
VERSİ
TETİ
“ BANK İŞİ
” KAFERDASI
ALİ MƏKTƏBLƏRİN “MALİYYƏ ” İXTİSASI ÜZRƏ
BAKALAVR PİLLƏSİNDƏ TƏHSİL ALAN
TƏLƏBƏLƏR ÜÇÜN
“ B A N K U Ç O T U”
Fə
nninin
T Ə
D R I S P R O Q R A M I
Azə
rbaycan Respublikası Tə
hsil Nazirliyinin
547 saylı 09.04.2012-ci il tarixli ə
mri ilə
tə
stiq
olunmuş
“Bank uçotu ” fə
nninin proqramı
hazırlanmış
dır
Bakı - 2012
5
TƏ
DRİ
S PROSESİ
NDƏ
İ
STİ
FADƏ
OLUNAN Ə
SAS ANLAYIŞ
LAR
Kredit təş
kilatlarında mühasibat uçotunun təş
kili və
aparılması qaydalarında aş
ağ
ıdakı
anlayış
lardan istifadə
olunur:
Bank - fiziki və hüquqi şəxslərdən depozitlərin və ya digər qaytarılan vəsaitlərin cəlb edilməsi, öz
adından və öz hesabına kreditlərin verilməsini, habelə müştərilərin tapşırığı ilə köçürmə və hesablaşma-
kassa əməliyyatlarını məcmu halda həyata keçirən hüquqi şəxsdir.
Banklarda mühasibat uçotu - bankın aktivləri, öhdəlikləri, kapitalı, gəlirləri və xərcləri haqqında
məlumatların mühasibat hesablarında ikili yazılış üsulu ilə toplanması, qeydiyyatı və ümumiləşdirilməsi
sistemidir.
Analitik hesab - subhesabın daxilindəki məlumatların təfsilatı ilə açıqlanmasını və
qruplaşdırılmasını təmin edən hesabdır.
Subhesab - analitik uçot məlumatlarını özündə əks etdirməklə sintetik hesabın daxilindəki
məlumatların təfsilatı ilə açıqlanmasını və qruplaşdırılmasını təmin edən hesabdır.
Sintetik hesab -
aktivlərin, öhdəliklərin, kapitalın, gəlirlərin və xərclərin debeti və krediti üzrə
dövriyyələrinin ümumiləşdirilməsinə xidmət edən hesabdır.
Mühasibat uçotu registrlə
ri - ilkin uçot sənədlərinə əsasən müvafiq mühasibat jurnallarında,
kitablarda bank əməliyyatının sistemləşdirilməsidir.
Bank ə
mə
liyyatları – kredit təşkilatlarının əmlakını, öhdəliklərini, kapitalını, onların hərəkətini
və ümumiyyətlə maliyyə vəziyyətini ayrı-ayrılıqda özündə əks etdirən faktlardır.
İ
lkin uçot sə
nə
dlə
ri – bank tərəfindən əməliyyatların həyata keçirilməsi faktını təsdiqləyən və
mühasibat yazılışlarına əsas verən sənəddir.
İ
lkin uçot sənədlərinə – ciddi hesabat blankları və özündə pul dövriyyəsini əks etdirməyən,
lakin bu
dövriyyələrin uçota alınmasına əsas verən digər mühasibat sənədləri daxildir.
Bank sə
nə
dlə
ri - bank əməliyyatlarının həyata keçirilməsi üçün zəruri və kifayət qədər
məlumatları əks etdirən, onun qanuniliyini təsdiq edən və əməliyyatların
mühasibat uçotunda əks
olunmasına əsas verən sənədlərdir. Bank sənədləri müştəri sənədlərinə və bankdaxili sənədlərə bölünür.
Müştəri sənədlərinə - ödəniş sənədləri, bankdaxili sənədlərə - kassa və memorial sənədlər daxildir.
6
Analitik uçot - bankın aktivlərinin (tələblərinin), öhdəliklərinin və kapitalının təyinatını əks
etdirməklə onların hər biri üzrə açılan analitik hesablarda aparılan əməliyyatların təfsilatı ilə qeydiyyatı
və qruplaşdırılmasıdır.
Sintetik uçot - bankın aktivləri (tələbləri), öhdəlikləri və kapitalı, gəlirləri və xərcləri üzrə sintetik
hesablarda toplanmış məlumatların ümumiləşdirilməsidir.
Frant-ofis - müştərilərlə və bankın tərəfdaşları ilə müqavilələrin bağlanması və bağlanmış əqdlər
üzrə bank sənədlərinin qeydiyyata alınması üçün bek-ofisə təqdim olunmasını həyata keçirən bank
bölməsidir.
Bek-ofis - frant-ofisdən alınmış məlumatlar əsasında bağlanmış əqdlər üzrə sənədlərin qeydiyyata
alınmasını həyata keçirən bank bölməsidir.
Mühasibatlıq - əməliyyatların aparılması barədə məlumatların MHBS-yə uyğun olaraq
mühasibat uçotunda əks olunmasına nəzarəti həyata keçirən bank bölməsidir.
Hesablar planı – bank sistemi üçün mühasibat uçotunun müəyyən
edilmiş əlamətləri üzrə
sintetik və subhesabların məcmusudur.