Microsoft Word Quliyeva Narqiz Dars vasaiti son doc

MİLLİ YEMƏKLƏR:  Azərbaycan xalq yeməkləri və 
içkilər maddi mədəniyyətin mühüm tərkib hissəsi kimi öz 
müsbət ənənələrini dövrdən-dövrə keçirərək dəyişikliyə məruz 
qalmış  və daha da zənginləşmişdir.  Ərzaq məhsulları iki 
tərkibə qruplaşdırılır: A) Bitki mənşəli məhsullar: 1) Çörək 
məhsulları;  2) Meyvə-tərəvəz məhsulları; B) Heyvan mənşəli 
məhsullar: 1) Ət xörəkləri; 2) Süd məhsulları. Oturaq həyat 
tərzi keçirən  əhali,  əsasən,  əkinçilik bitkilərinə  və  tərəvəz 

---

_______________Milli Kitabxana______________ 
 74
növlərinə, onlardan hazırlanmış  ərzaq məhsullarına üstünlük 
verirdisə, maldarlıqla məşğul olan əhali isə  ət və süd 
məhsullarına üstünlük verirdi.   
Undan həm çörək, həm də müxtəlif xəmir xörəkləri 
hazırlayırlar. Bunlara misal olaraq xəngəl, xəşil, quymaq, 
umac,  əriştə, həsi (qındı) və başqalarını göstərmək olar. 
Xəngəlin  əsas növləri sulu və quru xəngəl növləridir. Gəncə-
Qazax zonasında xəngəl xörəyi daha çox bişirilir. Burada 
“qurut xəngəli” adlı xörək quru xəngəl növünün adı kimi 
tanınmışdır. 
Azərbaycan milli xörəklərinin xeyli hissəsi düyüdən 
hazırlanır. Düyüdən 50 növ plov hazırlayırlar. Azərbaycan 
mətbəxində quş  əti və balıq məhsulları da əhəmiyyətli yer 
tutur. 
Maldarlıq geniş yayılmış ərazilərdə süd məhsulları, qatıq, 
pendir, xama, qaymaq geniş istifadə olunur. Pendirlər müxtəlif 
növdə olur. Bakı, Zuvand, Gəncə, Qazax, Qarabağ, Talış, 
Quba-Qusar,  Şirvan pendirləri bir-birindən fərqləndirilir.  Ət 
xörəkləri, əsasən, payız və qış aylarında süfrədə əsas yeri tutur. 
Yerli qadınlar kəsilmiş heyvanın baş-ayağından kəllə-paça 
bozbaşı da hazırlayırlar. Bu xörək xalq təbabətində üstünlük 
verilən qida növlərindən biridir.  
Azərbaycan yeməkləri iki qrupa ayrılır: mərasim 
yеməkləri və gündəlik yeməkləri. Mərasim yeməkləri bayram 
günlərində, toylarda, yasda və digər məişət işlərində hazırlanır. 
Gündəlik yeməklər isə səhər, günorta və axşam yeməklərindən 
ibarətdir. 
Azərbaycan süfrəsinin  ənənəvi içki növləri də vardır. 
Bunlar soyuq və isti içki növləridir. Soyuq içki növlərinə su, 
şərbət, ayran, atılama və çeşidli şirələr aiddir. İsti içki növlərinə 
daha çox çay aiddir.