Microsoft Word shamoli muhammadiy ziyouz com doc

BU BOBDA RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAMNING TAOMDAN 

AVVAL VA KEYIN O’QIYDIGAN ZIKR VA DUOLARILARI HAQIDA BAYON 

QILINADI 

 

Ya’ni taomning avvali va oxirida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan sobit bulgan 

lafzlar va duolarni zikr etilur. 

 

---

Shamoili Muhammadiy. Muhammad at-Termiziy 

 

 

www.ziyouz.com kutubxonasi 

28

142. Abu Ayyub Ansoriy roziyallohu anhu dedilar: Bir kun bizlar Rasululloh sollallohu 

alayhi vasallam huzurlarida edik. U zot huzurlariga taom xozir qilindi. Men o‘sha kungi 

taom kabi avvalida, ya’ni yemak boshlaganimizda nihoyatda, buyuk barakotli va oxirida, 

nihoyatda kam barakotli taomni ko‘rmagan edim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga 

“bu nechun?” deb savol qildik. U zot dedilar: “Bizlar yeyishni boshlaganimizda Allohning 

nomini zikr qildik, va “bismillah” dedik, keyin kelgan odam “bismillah” demay, yeya 

boshladi. Bas shayton u bilan birga yeyishga o‘tirdi. Shuning uchun taomdan barokat 

qochdi. 

 

I z o h. Shayton ham bir maxluqdir, yemak va ichmak sifatlari bilan sifatlanadi. Bu 

haqiqat. Tushuntirishga hojat yo‘qdir. Taom yeguvchi tanho bismilloh deb ham qo‘ysa 

bo‘ladi, lekin bismillahir-rahmonir-rahim afzaldir. Ulamolar deganlarki: bismillohni 

baland ovoz bilan aytilsin, toki demaganlar desinlar. “Bismillah” demak sunnati 

ayniyadir, kifoya emasdir.  

 

143. Oisha roziyallohu anhodan rivoyat: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: 

Qachon sizlardan biringiz taom avvalida BISMILLOHNI unutib qo‘ysa, xotiriga tushgan 

zamon BISMILLOHI AVVALAHU VA OXIRAHU desin. Ya’ni, avvalida ham va oxirida ham 

xudo nomini tilga oldim.  

 

144. Umar bin Abi Salama Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga kirdi. U zot 

qoshlarida taom mavjud edi. Dedilar: Yaqin kel, ey o‘g‘ilcham, va BISMILLOH degin va 

o‘ng qo‘ling bilan yegin. Hamda o‘z oldingdan yegin. 

 

I z o h. Umar bin Abi Salama Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o‘gay 

o‘g‘illaridirlar. Bu hadisdagi odoblar hammasi sunnatdur. Taom yeganda avval 

BISMILLOHIR RAHMONIR RAHIM deyilsin va keyin o‘ng qo‘l bilan tanovul qilinsin, va o‘z 

oldidan olsin. Ba’zi ulamolarning qavllaricha, o‘ng qo‘l bilan yemoq vojibdir. 

 

145. Abu Sa’id Xudriy roziyallohu anhu dedilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 

qachon taomlaridan forig‘ bo‘lsalar, bu duoni o‘qir edilar. «ALHAMDU LILLOHI ALLAZIY 

AT’AMANA VA SOQONA VA JA’ALANA MINAL-MUSLIMIN» (Tarjimasi: Hamd ul xudogaki, 

bizlarga taom berdi va suv berdi va bizlarni musulmonlardan qildi). 

 

146. Abu Umoma roziyallohu anhumo dedilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 

qachon xuzurlaridan dasturxon ko‘tarilsa, bu duoni o‘qir edilar: «ALHAMDU LILLOHI 

HAMDAN KASIRON TOYYIBAN MUBORAKAN FIYHI, G’AYRA MUVADDA’AN VALO 

MUSTAG’NAN ANHU RABBANO» (Tarjimasn: Hamma hamd Alloh Taologa xosdur. U 

shunday hamdki, nihoyasi yo‘qdir, pokdur, barokatlidir. Shunday hamdki, na uni qo‘yib 

bo‘lur va na undan bexojat bo‘linur. Ey, rabbimiz, shukrimizni qabul ayla). 

 

147. Oisha roziyallohu anho dedilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir taomni (olti 

nafar sahoba bilan tanovul qilib turib edilar. Nogahon bir badaviy kelib qoldi. Qolgan 

taomning hammasini ikki luqma qilib, tugatib qo‘ydi. Rasululloh sallollohu alayhi 

vasallam dedilar: Agar bu odam BISMILLOH deb boshlaganda edi, bu taom 

hammalaringizga kifoya qilur edi. (Ya’ni, avval BISMILLOH deyilgan edi, oxirida bir 

kishining BISMILLOH demay boshlashidan shayton taomga sherik bo‘ldi, keyin undan 

barokat uchdi.) 

 

---

Shamoili Muhammadiy. Muhammad at-Termiziy 

 

 

www.ziyouz.com kutubxonasi 

29

148. Anas roziyallohu anhudan rivoyat: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: 

Alloh Taolo bandaning mana bu ishidan nihoyatda xush bo‘lgay: u bir luqma taom yeydi 

va uning uchun Allohga hamd aytadi, yo bir qultum suv ichadi va uning uchun Allohga 

hamd aytadi. ALLOHUMMA LAKA-L-HAMDU LA NUXSI SANO’AN ALAYK.