Microsoft Word talabalarda tashkilotchilik mahoratini shakllantirishda interfaol usullardan foydalanishning pedagogik jihatlari doc

2.2. Talabalarda tashkilotchilik mahoratini pedagogik faoliyat jarayonida 
shakllantirishda shaxsga yo’naltirilgan texnologiyalar 
O’qitish jarayonida o’quvchilarga shaxs sifatida qaralishi, turli pedagogik 
texnalogiyalar hamda zamonaviy interfaol metodlarning qo’llanilishi ularni mustaqil, 
erkin fikirlashga, izlanishga, har bir masalaga ijodiy yondoshish, ma’suliyatni sezish, 
ilmiy tadqiqot ishlarini olib borish, tahlil qilish, ilmiy adabiyotlardan unumli 
foydalanishga, eng asosiysi, o’qishga, fanga, pedagogga va kasbga bo’lgan 
qiziqishlarini kuchaytiradi. 
Bunday natijaga erishish amaliyotda o’quv jarayonida innovatsion va axbarot 
texnalogiyalarini qo’llashni taqazo etadi. Ular juda xilma – xil bo’lib quyida 
ba’zilarini keltirib o’tamiz:
 
KBI (KUZATISH, BAHSLASHISH, ISHONTIRISH) TEXNOLOGIYASI 
Texnologiyaning maqsadi: o’quvchilarning hayotda faol o’rnini topishlari, 
peshqadamlik – sardorlik sifatlari, jamoada ishlash ko’nikmalari, shuningdek, 
o’zgalar fikrini hurmat qilgan holda dalil keltira olish, o’z fikrini isbotlay olish, 
asoslash, ishontirish, munozara olib borish mahoratlarini hamda murosaga kelish, 
izlanish qobiliyatlarini shakillantirish va rivojlantirish. 
Mashg’ulotni o’tkazish tartibi: 
Bu texnologiya bilan o’tkaziladigan mashg’ulot o’quvchilardan alohida 
tayyorgarlikni talab qiladi. Mashg’ulot mavzusi o’quvchilar audiotoriyasiga oldindan 
ma’lum qilinadi, vazifalarni bajarish uchun tayyorlanishga beriladigan aniq vaqt, 
mavzu mazmuni, uning murakkabligi va darajasiga qarab belgilanadi [9:45]. 
Ushbu mashg’ulot bahs – munozara uslubiga asoslangan bo’lib, o’zining aniq 
o’tkazilish vaqti va tartibiga egadir. O’qituvchi dastlab o’quvchilarni mashg’ulot 
o’tkazish tartib qoidalari bilan tanishtiradi va ularni kichik guruhlarga ajratadi. Misol 

---

55 
tariqasida: Biz tajriba sinov guruhlarimiz talabalarida tashkilotchilik ko’nilma, 
malaka, ma’lumotlarini yanada shakillantirish maqsadida 8 – dekabr Konstitutsiya 
kuniga bag’ishlab “Siz qonunni bilasizmi” tadbirini tashkillashtirdik. Unda bilim 
yurti guruhlaridan 3tasini olib tadbir shartlarini berish va o’zlari mustaqil 
tayyorlanishlarini tushuntirish lozim. 
Tadbir shartlari:
1). Mustaqil ravishda o’zlari guruhda sardor tayinlash 
2). Mavzu yuzasidan guruhlararo savol – javob. (Har bir guruh raqib guruhga 
10 tadan savol tuzib kelishi lozimligi)
3). Mavzuga oid erkin mavzu 
4). Sardorlar bahsi 
Tadbir shartlari uchala guruhga ham e’lon qilingandan so’ngra ular mustaqil 
ravishda tayyorlana boshlaydilar.
Tadbirgacha tayyorgarlik ucun bir hafta muhlat beriladi. 
Tadbirda hay’at a’zolari etib o’quv yurtining professor - o’qituvchilari, o’quv 
yurti dekan va dekan muovinlariga tayinlanadi. Shuningdek kuzatuvchilar sifatida 
o’quv yurti talabalari taklif etiladi. Har bir berilgan javoblar hay’at a’zolari 
tomonidan “5” ballik tizimda baholanib boriladi va tadbir oxirida hamma ballar hay’at 
a’zolari tomonidan jamlanib g’olib guruh aniqlanadi va o’quv yurti dekan va dekan 
muovinlari tomonidan mukofot va faxriy yorliqlar topshiriladi va rag’batlantiriladi.
Ana shunday tadbrlarni masalan
: 
turli xil bayram tadbirlari; “Allomalarimizning 
asarlariga bag’ishlangan kechalar”, “Quvnoqlar va zukkolar”, “Yosh kitobxonlar”, 
“Siz qonunni bilasizmi”, kabi tadbirlarni shuningdek amaliy dars jarayonlarida 
“Kollej direktori” amaliy o’yini kabilarni talabalar o’rtasida tez-tez tashkillashtirib 
borish natijasida tadqiqot ishlarini olib bordik va tahlil qildik. 
Bunday tadbirlarni talabalar o’rtasida tez – tez tashkillashtirish talabalarning 
bilim darajalarini oshirsa bir tomondan ularning tashkilotchilik ko’nikma, malaka va 

---

56 
ma’lumotlarini shakillantirishga olib keladi shuningdek kelajakdagi faoliyat 
jarayonlarini tashkillashtirishga yengilliklar yaratadi deb oylaymiz.