Analjezi ile birlikte sedasyon yapabilir. En önemli yan etkisi solunum merkezini
doza bağımlı şekilde deprese etmesidir. Solunumun hem hızını ve hem de derinliğini
azaltır. Güçlü antitussif etkisi vardır. Kemoreseptör Trigger Zone’u uyararak bulantı ve
kusmaya neden olabilir. Santral etki ile miyozis yapar. Vazomotor merkezi inhibe etmek
ve histamin açığa çıkarmak suretiyle ortostatik hipotansiyon oluşturabilir. Hipotalamik
etkisi ile hipotermi yapabilir. GnRH ve ACTH salgılanmasını baskılar; vazopressin,
prolaktin ve büyüme hormonu salgılanmasını uyarır. İdrar retansiyonu ve kabızlığa neden
olabilir. Oddi sfinkteri ve safra kanallarında spazm yapar. Havayolu mukozasının ve
tükrük bezlerinin salgısını azaltır.
35
İntratekal veya tercihen epidural yolla uygulandığında omurilik arka boynuz
üzerindeki lokal etkisiyle uygulandığı segmentlere uyan bölgelerde ağrıyı keser. Bu tür
uygulamalarda bulantı, kusma ve kaşıntıya neden olabilir. İntratekal yoldan verildiğinde
morfin ile yüksek BOS konsantrasyonlarına ulaşılabilir ve solunum depresyonu görülebilir
(64,65)
.
Fentanil
Yapısal olarak petidine benzeyen sentetik bir opiyoiddir. Analjezik gücü morfinin
analjezik gücünün yaklaşık 100 katıdır. Lipidde çözünürlüğü çok yüksektir ve hızla
opiyoid reseptörlerine ulaşır. Bu nedenle etkisi bir iki dakika içersinde başlar. Tek bir
dozdan sonra etki süresi ve redistribüsyon nedeniyle 20-30 dakika ile sınırlıdır. Fakat,
yüksek dozlarda ve infüzyonda bu etkiler 2-5 saat sürebilir ve ilacın eliminasyonu ile son
bulur. Yaşlılarda etkisi 9 saat sürebilir
(1,2,35,63)
.
Dostları ilə paylaş: