Migratsiya va qochoqlar muammosi Masharipov Oybek

Noqonuniy migratsiya

• 
  
  Noqonuniy migratsiya — bu mamlakatning migratsiya qonunchiligini buzgan holda migratsiya qilishdir.
  

Noqonuniy migratsiya omillari

Noqonuniy migrantlar taʼrifiga quyidagi toifalar kiradi:

• Chet el fuqarolari mamlakatga kirish yoki uning hududida shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarsiz yoki qalbaki hujjatlar bilan boʻlish.

  
  

• Davlat chegarasini noqonuniy kesib oʻtgan muhojirlar, shuningdek kirish huquqi uydirma boʻlganlar.

  
  

• Davlat hududida muddati o‘tgan vizasi bilan bo‘lgan chet el fuqarolari, shuningdek, o‘qish muddati tugaganidan keyin mamlakatni tark etmagan chet ellik talabalar va mehnat shartnomasi muddati o‘tgan ishchilar.

  
  

• Davlat hududida chet el fuqarolari tomonidan tugʻilgan bolalar (mamlakat qonunchiligiga bogʻliq: xususan, Rossiyada, agar ota-onadan kamida bittasi rus boʻlsa yoki ikkala ota-onasi chet ellik boʻlsa, lekin ularning farzandi boʻlsa, bola fuqaro deb tan olinadi).

  
  

Qochoq

Qochoqlar va koʻchirilgan shaxslar

Qochoqlar va koʻchirilgan shaxslar — biron-bir ijtimoiy holat (mas, urush, milliy ozodlik harakati) oqibatida oʻzining doimiy yashash joyini tashlab chiqishga majbur boʻlgan shaxslar. "Qochoqlar" atamasi xalqaro huquqda 1-marta 1914—18 yillardagi Birinchi jahon urushidan keyin paydo boʻlib, urush davrida dushman bosib olishi xavfi boʻlgan yoki egallab olgan hududlarni tashlab chiqqan, yo boʻlmasa bu hududlardan harbiy, fuqaroviy hukumat farmoyishi asosida joʻna-tib yuborilgan shaxslarni anglatish uchun ishlatilgan.

1939—45 yillardagi Ikkinchi jahon urushi davrida gitlerchilar tomonidan bosib olingan hududlardan turli ishlarda foydalanish uchun millionlab kishilarning boshqa mamlakatlarga majburlab olib ketilishi natijasida koʻchirilgan shaxslar deb atalgan odamlar toifasi vujudga keldi. Urushdan keyin Qochoqlar muammosi keskin boʻlib qoldi, chunki ularni tezlik bilan vataniga qaytarish kerak edi. Oʻtgan asrning 50 — 70-yillarida Afrikada ham qochoqlar bilan bogʻliq masalalar kelib chiqdi.