Mikroiqtisodiyot. Makroiqtisodiyot
Yüklə 152,09 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Almashtirish samarasi
- Daromad – iste’mol chizigʻi.
|
“ Mikroiqtisodiyot . Makroiqtisodiyot ” fanidan Mustaqil ish BIA-95k-2 guruh Talabasi Abdullayev Fayozjon 13-varint. Истеъмолчиларнинг қарор қабул қилишларида даромад самараси ва алмаштириш самарасининг аҳамияти. Daromad samarasi – bu ne’mat narxi oʻzgarishi (almashish samarasi hisobga olinmaganda) natijasida real daromad oʻzgarishining iste’molchi talabiga ta’siridir. Daromad samarasi – bu iste’molchining sotib olish imkoniyatini oshganligini koʻrsatadi va u bir byudjet chizigʻidan boshqa byudjet chizigʻiga iste’molchining optimal tovarlar majmuasini oʻtishini akslantiradi. Almashtirish samarasi – bu naflik darajasi oʻzgarmaganda, tovarlar narxi oʻzgarishi munosabati bilan iste’mol tovarlar talabi tarkibining oʻzgarishidir. Almashish samarasi A ne’mat narxini oʻzgarishi natijasida B ne’matni qoʻshimcha A ne’mat bilan almashtirilishini ifodalaydi. Bu almashtirish befarqlik egri chizigʻi U 1 boʻyicha boʻladi. Daromad – iste’mol chizigʻi. Daromadning oʻzgarishi byudjet chizigʻini oʻziga parallel ravishda siljishiga olib keladi, nima uchun deganda, narxlar nisbati oʻzgarmaydi. Daromad oshganda, byudjet chizigʻi oʻngga-yuqoriga siljiydi, kamayganda pastga-chapga siljiydi. Xuddi shunday siljishlar ne’matlar narxi bir xil oʻzgarganda ham sodir boʻladi. Narxlarning pasayishi real daromadni oshiradi, natijada byudjet chizigʻi oʻngga-yuqoriga siljiydi. Xuddi shunday narxlarning oʻsishi, real daromadni kamaytiradi - byudjet chizigʻi pastga-chapga siljiydi. Real daromadning oʻsishi natijasida byudjet chizigʻi holatlarga ketma-ket siljiydi (n A A A A ,..., , , 3 2 1 Daromadlarning oʻzgarishiga mos ravishda iste’molchining yangi holatdagi muvozanat nuqtalari oʻrnatiladi: . Ushbu muvozanat nuqtalarini tutashtiruvchi chiziqni amerikalik olim Dj.Xiks “daromad-iste’mol” chizigʻi deb atadi va bu chiziq ilmiy adabiyotlarda “turmush darajasi” chizigʻi deb ham ataladi. n EEEE,...,, , 3 2 1 Agar “daromad-iste’mol” chizigʻi koordinata boshidan burchak ostidagi toʻgʻri chiziqdan iborat boʻlsa, daromadning oʻsishi, iste’molchining iste’mol qiladigan ne’matlari bir xil proporsiyada oʻsadi. Agar iste’molchi ne’matlarni har xil proporsiyada xarid qilsa, chizigʻining yotiqligi oʻzgaradi. tovarlar sotib olish boshida tez sur’atda oʻsadi, keyinchalik tovarni sotib olish, tovarga nisbatan oshib boradi. Nemis olimi Ernst Engel (1821-1896) birinchi boʻlib daromad oʻzgarishining iste’mol tarkibiga ta’sirini tadqiq qilgan. Tovarlar tarkibining daromadga nisbatan oʻzgarishini ifodalovchi chiziqlar, Engel egri chiziqlari deyiladi Gorizontal oʻq boʻyicha iste’molchi daromadi ordinata oʻqi boʻyicha - sotib olinadigan tovarlar miqdori belgilangan. R, Q Iste’molchi ehtiyoji birinchi navbatda oziq-ovqat mahsulotlari bilan toʻyinadi (- oziq-ovqat mahsulotlari), keyin standart sifatli sanoat mahsulotlari bilan va nihoyat, oliy sifatli tovarlar va xizmatlar bilan. Bulardan tashqari, oliy sifatli tovarlar va xizmatlarga oʻtganda ham, standart sifatli sanoat mahsulotlariga talabning yangi sakrash qonuniyati kuzatilgan. Q1 . Q2. Q3 Yüklə 152,09 Kb. Dostları ilə paylaş:
|