«mikroiqtisodiyot»

Mavzuga doir masaslalar.

Jadvalda biznesning yuritishnin 5 ta varianti bo'yicha ma'lumotlar berilgan. Doimiy harajatlar o'zgarmas deb hisoblab, jadvaldagi bo'sh kataklarni to'ldiring. Biznesni yuritishning qaysi variantida korxona maksimal foyda oladi.

№	Baho	Tushumlar	O'rtachadoimiy xarajatlar	Doimiy xarajat-lar	O`rtacha o`zga-ruvchan xara-jatlar	O`zgaruvchan xarajat-lar	O`rtacha umu-miy xara-jatlar	Umumiy xarajatlar	Ishlab chiqarish hajmi	1 dona mahsulotdan olingan foyda	Foyda
1						55410			1800
2							100
3			70				95
4	75				19		82				7560
5			45		22		69		3360	3
6	100					98280				-6

Mustaqil ishlash uchun masala va topshiriqlar
1. Fermer xo'jaligi qizil lavlagi ishlab chiqaradi. Fermer xo'jaligining umumiy harajatlar funksiyasi quyidagicha:

TC ₌ 900 _*0.02Q²;

Bu yerda: Q – lavlagi hajmi, kg.

1 kg. lavlagining bozor narxi 200 som bo'lsa, maksimal foyda olishi uchun fermer xo’jaligi qancha mahsulot yetishtirishi kerak?
2. Raqobatlashuvchi firma kolbasa ishlab chiqaradi. 1 kg kolbasa narxi 4800 som. O'rtacha harajat 1200 _* 24Q ga teng.

Aniqlansin:

a) ishlab chiqarish hajmi qancha bo'lganda firma zarar bilan ishlaydi?

b) ishlab chiqarish hajmi qancha bo'lganda firma maksimal foyda oladi?

c) ishlab chiqarish hajmi qancha bo'lganda firma zararsiz ishlaydi?

3. Firma sigaret ishlab chiqaradi, uning 1 yillik harajatlari berilgan:

Xom-ashyoga sarfi - 400 ming som;

Xonalarni yoritish uchun sarfi – 24 ming som;

Transport harajatlari – 120 ming som;

Boshqaruv xodimlari ish haqi - 240 ming som;

Ishlab chiqarishdagi ishchilar ish haqi – 600 ming som;

Uskunaning qiymati – 6 mln.som (xizmat ko’rsatish muddati – 10 yil, amortizatsiya ajratma proportsional ravishda ajratiladi).

Ishlab chiqarish hajmi 1 yilda 3 mln. donaga teng. Bir pachka sigaret narxi 1000 som bo'lsa, firmaning o'rtacha o'zgarmas, o'rtacha o'zgaruvchan va o'rtacha umumiy harajatlari hamda firmaning foydasi topilsin.

4. Raqobatlashuvchi bozorda harakat qiluvchi tipik firmaning harajat funksiyasi berilgan:

Mahsulotning bozor narxi 1600 som bo'lsa:

a) firma iqtisodiy foyda oladimi yoki zarar ko'rib ishlaydimi?

b) tovarning bozor narxi qancha bo'lganda, firma uzoq muddatli oraliqda normal foyda oladi.

5. Raqobatlashuvchi firmaning uzoq muddatli o'rtacha harajatlari berilgan:



Q - ishlab chiqarish hajmi.

a) uzoq muddatli oraliqda firma mahsulotiga qanday narx o’rnatiladi?

b) tipik firmaning uzoq muddatli oraliqdagi ishlab chiqarish hajmi qancha?

v) yangilikka intiluvchi firmaning o'rtacha harajatlari tipik firmaning o'rtacha harajatlaridan 40% ga kam bo'lsa, yangilikka intiluvchi firma qancha iqtisodiy foyda oladi va qancha miqdorda mahsulot ishlab chiqarsa, maksimal foyda oladi?

6. Raqobatlashuvchi firmaning umumiy harajatlar funksiyasi TC=2×Q³-20×Q²+400×Q+250 000 ko'rinishida berilgan. Qisqa muddatli oraliqda tovarning narxi necha somga tushib ketsa firma bozorni tark etadi?
7. Raqobatlashgan bozorda A tovarga bo'lgan talab funksiyasi quyidagicha berilgan:

Q_D=36000-18P

Q_D-sotib olinadigan miqdor;

P- narxi.

Tipik firmaning umumiy harajati TC_i=12000+Q_i² bo'lsin.

4. 
   Uzoq muddatli oraliqda qancha firmalar faoliyat yuritadi?
   
5. 
   Bir birlik mahsulot narxi qancha somni tashkil etadi?
   
6. 
   Tarmoqning taklif funksiyasini yarating.
   

8. Faraz qilaylik non bozori raqobatlashgan. Nonga bo'lgan talab quyidagi funksiya orqali berilgan: