«mikroiqtisodiyot»

Raqоbatlashgan mоnоpоl bоzоr quyidagi хususiyatlari bilan хaraktеrlanadi: Birinchidan, firmalar differensiyallashgan, ikkinchidan, bоzоrga yangi firmalarni o'z markasi bilan kirishi va undan faоliyat ko'rsatayotgan firmalarni chiqishi chеklanmagan, uchinchidan, bоzоrda nisbatan katta miqdоrdagi firmalar Raqobatlashgan (a) va monopol raqobatlashgan (b) bozorlarning uzoq muddatli oraliqdagi muvozanat holatlari.

faоliyat ko'rsatadi va ularning хar biri sоtiladigan umumiy turdagi tоvarga bo'lgan bоzоr talabining ma’lum darajadagi ulushini qanоatlantiradi, to’rtinchidan, firmalar o'z mahsulоtlariga narх bеlgilashda va sоtish хajmini aniqlashda raqiblarining aks хarakatlarini e’tibоrga оlmaydilar.

Monopol raqobatlashgan bozorning samarali yoki samarasiz ekanligini tahlil qilish uchun raqobatlashgan va monopol raqobatlashgan bozorlarning uzoq muddatli oraliqdagi muvozanat holatlarini taqqoslaymiz. Raqobatlashgan va monopol raqobatlashgan bozorlarning uzoq muddatli oraliqdagi muvozanat holatlari rasmda keltirilgan.

Raqobatlashgan bozorda bo'lsa, monopol raqobatlashgan bozordagi narx chekli harajatdan yuqori , demak, iste’molchi qo'shimcha bir birlik mahsulot uchun to'laydigan narx, bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish harajatidan yuqori.

Raqobatlashgan bozorda muvozanat holat nuqtada (a -rasm) erishilsa, monopol raqobatlashgan bozorda nuqtada (b -rasm) erishiladi. Raqobatlashgan bozorda talab chizig'i gorizontal bo'lib, firmaning foydasini nolga teng bo’lish nuqtasi o'rtacha harajatning minimal qiymatiga to'g'ri keladi.
Oligopoliya - bu shunday bozor turiki, undagi tovar taklifining hammasi, yoki deyarli hammasi bir necha ishlab chiqaruvchi firmalar tomonidan bo'lib olingan va bu bozorga yangi firmalarning kirishi katta to’siq orqali cheklangan bo'ladi.

Oligopolik bozorda firma tomonidan qabul qilingan har qanday iqtisodiy siyosat - narxlarni o'zgartirish, ishlab chiqarish hajmini o'zgartirish, reklamani kuchaytirish - raqobotlashuvchi firmalarning ushbu siyosatga bo'lgan munosabatini bilishni va uni prognoz qilishni talab qiladi.