Mikroskop va lupa qurilmalarining ichki tuzilishi va ishlash prinsipi

1.TEM yoki elektron mikroskop.Ushbu o`rnatishda qalinligi 0,1 mkm gacha bo`lgan nozik narsaning tasviri elektron nurning o`rganilayotgan modda bilan o`zaro ta`siri va keyinchalik uni obektivdagi magnit linzalar bilan kattalashishi natijasida hosil o`ladi.



2.SEM yoki elektron mikroskopni skanerlash.Bunday uskuna bir nechta nanometrlarning tartibini yuqori aniqlikda obekt yuzasi tasvirini olishga imkon beradi.Qo`shimcha usullardan foydalanganda bunday mikroskop sitrga yaqin qatlamlarning kimyoviy tarkibini aniqlashga yordam beradigan ma`lumot beradi.



3.Tunnel skanerlash elektron mikroskopi yoki STM.Ushbu qurilma yordamida fazaviy aniqligi yuqori bo`lgan o`tkazuvchan sirtlarning relyefi o`lchanadi.STM bilan ishlash jarayonida o`rganilayotgan obektga o`tkir metal igna keltiriladi.Bunday holatda atigi bir necha angstrom masofani saqlab qoladi.Bundan tashqari igna uchun kichik potentsial qo`llaniladi buning natijasida tunnel oqimi paydo bo`ladi.Bunday holda,kuzatuvchi o`rganilayotgan obektning uch o`lchovli tasvirini oladi.

Raqamli mikroskop tanlangan optic mikroskop texnologiyasi ilg`or fotoelektrik konversiya texnologiyasi,LCD display texnologiyasi,yuqori texnologiyali mahsulotlarni muvaffaqiyatli rivojlanishi bilan yaxshi taminlangan.Shunday qilib mikroskopik maydonni an`anaviy oddiy binokardan ekran orqali kuzatib ish samaradorligini oshirishimiz mumkin.
4.Lupa va uning ishlash qoidalari.Lupa kichik fokusda ikki yoqlama qavariq linzadir. Lupadagi linzaning focus masofasi odatda 1sm dan 10 sm gacha bo`ladi.Asosan o`simlik hujayrasini malum miqdorda kattalashtirib ko`rsatadigan,ikki tomoni qavariq oynadan iborat.U buyumlarni uch, besh, hatto 20 marta va undan ham katta qilib ko`rsatadi.u shtativli va dastlabki lupalarga bo`linadi.

Shtativli lupa buyumni 10-25 marta kattalashtirib ko`rsatadi chunki uning tagligida kattalashtiruvchi ikkita linza bo`ladi.Taglikda o`rnatilgan buyum stolchasiga ko`riladigan narsa qo`yiladi va ko`zgu yordamida buyum stolchasi teshigiga yorug`lik yo`naltiriladi.


III.Xulosa.Meni xulosam shundan iboratki, bu kurs ishi yozish mobaynida juda ko`p yangiliklarga ega bo`ldim.MIkroskop va lupa haqida malumotlarga ega bo`ldim.Mikroskop turlari,mikroskopni oddiy va murakkabligi haqida bilib oldim.Oddiy mikroskoplar xususiyatlari asosan biologiyada,dorilarda zargarlik buyumlarida,rassomlik sohalarida qo`llaniladi.
Afzalligi esa:
birinchidan oddiy mikroskopni ishlab chiqarish ancha murakkab mikroskoplarga qaraganda arzonroq.
Ikkinchidan oddiy mikroskopda dala ishlarida foydalanish mumkin masalan chuchuk suvda protozalarni aniqlash yoki tuproqning morfologik xususiyatlarini o`rganish.
Uchinchidan oddiy mikroskop juda ko`p qirrali bo`lib, ko`plab funksiyalarni bajaradi.Shunday qilib biz uni gazeta va kitoblarni o`qishga imkon beradigan ko`zoynaklar ishlatishimiz mumkin.
To`rtinchi oddiy mikroskoplardagi xromatik va sferik aberatsiyalar birinchi aralash mikroskoplarda mavjud bo`lganlardan kam edi,obektiv va okulyarning to`g`ri ishlashidan oldin aberratsiyani yo`q qilishga erishildi.Boshqa tomondan oddiy mikroskoplar yuqori yorqinlikka ega.
Kamchiliklari esa:
Birinchidan oddiy mikroskoplar focus masofasi tufayli aralash mikroskoplari bilan taqqoslaganda obektlar tasvirlari hajmini oshirish qobilyatiga ega emas.Biroq Liuenxuk 275 marta kattalashtirilgan qodir kichik deyarli sferik linzalarni ishlab chiqarishga muvaffaq bo`ldi.
Ikkinchi oddiy mikroskoplarda ko`pincha xromatik va sferik aberratsiyalar ko`rsatiladi.
IV.Foydalanilgan adabiyot.
1.https://uz.wikipedia.org.
2.WWW.Ziyonet.uz.