Millatlararo tillar, xalqaro tillar, sun’iy tillar

Til va jamiyat

Tarix va lingvistika

Aposterior tillar va lingvistika

Jamiyat va lingvistika

2. 
   Qadimgi sharq mamlakatlarida qaysi til xalqaro til hisoblangan?
   

1. 
   Turkiy tili
   
2. 
   Xitoy tili
   
3. 
   Akkad va shumer
   
4. 
   Oromiy tili
   

3. 
   Sun’iy tillar necha guruhdan iborat?
   

1. 
   4
   
2. 
   5
   
3. 
   3
   
4. 
   6
   

4. 
   Xalqaro muomala sifatida sun’iy tillarning yaratilishi kimlarning g’oyasi edi?
   

1. 
   A. Shleyxer, L. Yemslev
   
2. 
   M. Provans, B. Endryu
   
3. 
   R. Dekart, G. Leybnits
   
4. 
   G. Postellus, Y. Skalyager
   

5. 
   Muayyan maqsadni ko’zda tutib, tabiiy tillarni o’rinbosarlari sifatida nima kashf qilingan?
   

1. 
   Xalqaro tillar
   
2. 
   Sun’iy tillar
   
3. 
   Aprioraposterior tillar
   
4. 
   Iyeroglifik tillar
   

6. 
   Esperanto tilini qaysi olim yaratgan?
   

1. 
   L. Zamengov
   
2. 
   M. shleyer
   
3. 
   S. Avgust
   
4. 
   P. Stefano
   

7. 
   Xalqaro muomalaga kirgan dastlabki sun’iy tillar, volapyuk sun’iy tili qachon va qayerda yaratilgan?
   

1. 
   1887-yili Polshada
   
2. 
   1886-yili Germaniyada
   
3. 
   1897-yili Polshada
   
4. 
   1879-yili Germaniyada
   

8. 
   Yaqin sharq hududida o’rta asrlarda qanday xalqaro til paydo bo’ldi?
   

1. 
   Slavyan tili
   
2. 
   Nemis tili
   
3. 
   Arab-fors tili
   
4. 
   Fors-tojik tili
   

9. 
   Fransuz tili umumiy til bo’lgan asr qaysi?
   

1. 
   XIX asrdan so’ng
   
2. 
   XVIII asrdan so’ng
   
3. 
   XVI asrdan so’ng
   
4. 
   XVII asrdan so’ng
   

10. 
    Lingvoloyihalash nima?
    

1. 
   Tillarni rivojlantirish
   
2. 
   Xalqaro tillar loyihasi
   
3. 
   Bir tilni butun dunyoga targ’ib qilish loyihasi
   
4. 
   Sun’iy tillar loyihasi
   

Savol-javob

1. 
   Ido, interlingva, oksidental tillarini yaratishda qanday usul va materiallardan foydalangan bo’lib, sun’iy tillarning qaysi guruhiga kirad? Baynalmilal leksikadan foydalanilgan bo’lib, sun’iy tillarning aposterior guruhiga kiradi.
   
2. 
   Volapyuk so’zining ma’nosi va kelib chiqishi? Inglizcha world va speak so’zlarining fonetik o’zgarishidan kelib chiqib, jahon tili ma’nosini anglatadi.
   
3. 
   Ham xalqaro, ham millatlararo tillardan qaysilarini bilasiz? Rus tili va xitoy tili, chunki ikkisi ham BMTning xalqaro tillar qatoridan joy olgan, ikkisida ham nafaqat shu davlatda yashovchi, balki, boshqa davlat fuqarolari ham so’zlashishadi.
   
4. 
   Volapuk xalqaro tilining 1884-89-yillarda nechta konferensiyasi bo’lib o’tadi? 3ta.
   
5. 
   Hechqanday muvaffaqiyat qozonmay, tor kommunikativ doirada qolib ketgan tillardan qaysilarini bilasiz? Ido, oksidental va interlingva.
   
6. 
   Zamonaviy rus, ukrain, belarus tillarining ajdodi qaysi til? Sharqiy slavyan tili
   
7. 
   Qachon va nima sababdan rus, ukrain, Belarus tillari vujudga keladi? XIV-XV asrlarda Kiyev davlatining qulashi natijasida paydo bo’lgan
   
8. 
   Tillarning materialini o’zlashtirish ma’nosini anglatadigan sun’iy tillarga kiruvchi guruh nomi nima? Aposterior
   
9. 
   Tabiiy tillarga bog’liq bo’lmagan tillar qanday guruh? Aprior
   
10. 
    Matematik yordamchi tillar deganda nimani tushunasiz? Turli mo’ljaldagi maxsus, asosan, matematik mantiq, lingvistika, kimyo, fizika va boshqa fanlarning ramziy, ya’ni ramzlarga asoslangan tillaridir.
    

		1
																2
3
																4
					5
			6
														7
						8
							9
											10

savollar

1. 
   Hozirgacha saqlanib kelgan sun’iy til.
   
2. 
   Hozirgacha saqlanib qolmagan sun’iy til?
   
3. 
   Hozirgacha saqlanib qolmagan sun’iy til?
   
4. 
   Qadimgi G’arbiy Osiyoning turli davrlarida qanday tillar qo’llanilgan?
   
5. 
   Qaysi til XVIII asrda umumiy til hisoblangan?
   
6. 
   Qaysi til rus tilining ajdodi sanaladi?
   
7. 
   Ma’nosi “jahon tillar” anglatuvchi sun’iy til?
   
8. 
   Hozirgacha saqlanib qolmagan sun’iy til?
   
9. 
   Quenya – deb ataluvchi “elflar tili”ni kim ixtiro qilgan?
   
10. 
    Qadimgi G’arbiy Osiyoning turli davrlarida qanday tillar qo’llanilgan?
    

Javoblar:

1) Esperanto; 2) Ido; 3) Oksidental; 4) Shummer; 5) Fransuz; 6) Slavyan;
7) Volapyuk; 8) Interlingva; 9) Tolkien; 10) Akkad.


Ajiniyoz nomidagi Nukus DPI
Turkiy tillar fakulteti
O’zbek tili va adabiyoti yo’nalishi
1-G guruh talabasi
Qadamova Sevinchoyning
Tilshunoslik asoslari fanidan
tayyorlagan


MUSTAQIL ISHI



O’qituvchi: _________________________________________