Milliy moliya bozorining rivojlanishida an'anaviy va islomiy banklarning farqli jihatlari samarqand iqtisodiyot va servis instituti Iqtisodiyot fakulteti talabasi Gadoyev Behzod Annotatsiya

MILLIY MOLIYA BOZORINING RIVOJLANISHIDA AN'ANAVIY VA ISLOMIY BANKLARNING FARQLI JIHATLARI


Samarqand iqtisodiyot va servis instituti
Iqtisodiyot fakulteti talabasi
Gadoyev Behzod


Annotatsiya: Ushbu maqolada An'anaviy banklarning asosi, Islom banki tamoyillari, banklarning rivojlanishiga ta'siri qay darajada bo’lshi unining iqtisodiy o’sishda ahamiyati hamda an’anaviy va islom banklarining rovjlanish tendensiyalari haqida ko’rsatilgan.
Kalit soʻzlar: Jahon banki, Moliyaviy bozorlar, an'anaviy bank, islom banki, iqtisodiyot, moliyaviy landshaft, ribo, foiz, moliya, xatar, aktivlar.


Kirish: Moliyaviy bozorlar sohasida an'anaviy bank tizimlari va islom bankining paydo bo'lishi o'rtasidagi tafovut milliy iqtisodiy o'sishga ta'sir etuvchi hal qiluvchi omil bo'lib turibdi. Ularning operatsion farqlari nafaqat moliyaviy landshaftlarni shakllantiradi, balki mamlakatlarning ijtimoiy-iqtisodiy tuzilishiga ham ta'sir qiladi.

An'anaviy banklarning asosi:

An'anaviy bank tamoyillari asosida qurilgan an'anaviy banklar foiz yoki "riba" asosida faoliyat yuritadi. Bu banklar foizga asoslangan kreditlar va investitsiyalar bilan shug'ullanadi, bu esa islom moliyasida tubdan taqiqlangan kreditlar bo'yicha foizlarni to'plash imkonini beradi.

Islom banki tamoyillari:

Aksincha, islom banklari islomning axloqiy va axloqiy qadriyatlariga amal qilgan holda shariat tamoyillari asosida ishlaydi. Ribo, ya'ni foiz qat'iyan man etilgan va moliyaviy operatsiyalar shariat qonunlariga muvofiq bo'lishi kerak. Foiz o'rniga islom banklari foydani taqsimlash, aktsiyalarda ishtirok etish va aktivlar bilan ta'minlangan moliyalashtirish bilan shug'ullanadilar, bu esa operatsiyalarning moddiy aktivlar yoki xizmatlar bilan bog'lanishini ta'minlaydi.

Bozor rivojlanishiga ta'siri:

Ushbu banklarning o'ziga xos yondashuvlari milliy moliya bozorlarining rivojlanishiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. An'anaviy banklarning foizlarga asoslangan tizimlarga tayanishi ko'pincha qarzga asoslangan iqtisodiyotga olib keladi, bu erda qarz olish odatiy holdir, lekin boylik taqsimoti teng bo'lmasligi mumkin. Bu tizim moliyaviy inqirozlar davrida ham iqtisodiy beqarorlikka olib kelishi mumkin.

Aksincha, islom banklari tavakkalchilikni taqsimlash bo'yicha hamkorlikni rivojlantirish orqali yanada barqaror moliyaviy muhitga hissa qo'shadi. Bu boylikni adolatli taqsimlashga yordam beradi, ortiqcha chayqovchilikni yumshatadi va moliyaviy operatsiyalarda moddiy aktivlarning ahamiyatini ta'kidlaydi. Binobarin, bu yondashuv ko'pincha mustahkamroq moliyaviy ekotizimni yaratadi.