Министерство высшего и среднего специального образования республики узбекистан

Qo’l parmalarining konstruktsiyasi va ishlash prinsipi. Ilgarilanma 
uzatishli ERP18L-2M qo’l elektroparmasi (2.52.-rasm) oddiy ER18D-2M 
elektroparmasidan farqi burg’ilovchi mehnat ini osonlashtirish maqsadida parmaga 
ilgarilanma uzatish beriladi, bu esa qattiq ko’mir va yumshoq tog’ jinslaridan 
shpurlar burg’ilash unumdorligini oshiradi. Buning uchun parmaning oldingi qobig’i 
1 da tros 3 li qo’shimcha baraban 2 ishlatilgan. Oldingi qobiq o’rtadagi щit 4 ga va 
korpus 5 ga shpilka yordamida maxkamlangan. Ish boshida burg’ilovchi trossni ilgak 
yordamida ish joyida o’rnatilgan tayanch ustunga maxkamlaydi. Elektroparma ishga 
tushganda tross barabanga o’ralib ish joyiga tortiladi.
Elektrodvigateldan aylantiruvchi moment ikki pog’onali reduktor yordamida 
shpindelga uzatiladi. Reduktorda ikki juft yegritishli z
1
 – z
2
  va z
3
 – z
4 
shesternyalari 
joylashgan (2.52.-rasm, b). SHpindel 300 ayl/min chastota bilan aylanadi. 
 
 
 
 
 
 
 
12.-rasm. Ilgarilanma uzatishli ERP18D-2M qo’l elektroparmasi: a – umumiy 
ko’rinishi; b – kinematik sxemasi. 
Pnevmatik qo’l sverlasi (SPR) qattiqlik koeffitsienti f 

4 gacha, mexanik 
uzatuvchisi bo’lgan sverlo (SPM) f=3

5, kolonkali masofadan boshqariluvchi (SPK) 

---

18 
va avtomatik ravishda uzatuvchi tezligini o’zgartiruvchi (SPKA) sverlo f

12 gacha 
bo’lgan tog’ jinslarini burg’ilashda ishlatiladi. Quvvati 1,8 o.k., shpindelining 
aylanishi 700 ayl/min. bo’lgan SPR sverlosining shartli belgisi.: Sverlo «SPR-700 
GOST 5504-69» deb belgilanadi. Kon korxonalarida qo’llanib kelayotgan asosiy 
elektrik va pnevmatik qo’l sverlalarining texnik tavsifi hamda asosiy ko’rsatgichlari 
jadvalda keltirilgan. 
13.-rasm. SRP11 qo’l pnevmatik sverlosi. 
14.-rasm
.
Xitoyda ishlab chiqarilgan ZQSJ-140/4.3 pnevmatik sverlosi 
SGR gidravlik sverlolar, gidroturbina ko’rinishidagi gidro yuritma bilan 
jixozlangan bo’lib hozircha kon sanoatida qo’llanishi chegaralangan, lekin gidrousul 
bilan foydali qazilma qazib olishda qo’llanishi mumkin. 
Xiitoyda ishlab chiqarilgan ZQSJ-140/4.3 pnevmatik parmasi texnik tavsifi: 
- Havo bosimi – 0,4-0,6 MPa; 
- Eng tor burovchi momenti – 140 Nm; 
- -Eng tor aylanish soni – 300 ayl/min; 
- Eng tor chiquvchi quvvati – 4,3 kVt; 
- Salt ishlagandagi aylanish soni – 630 ayl/min; 
- Ish holatdagi havo sarfi – 5 m3/min; 
- Og’irligi – 18 kg. 

---

19 
15-rasm. Qo`poruvchi bolg`a tuzilishi va asosiy elementlari.