Metrik tizim asosiy oʻlchov birligi sifatida metrni ishlatadi. Bir metr 39,37 dyuymga teng. Ushbu oʻlchov tizimi 10 raqamiga asoslangan; har bir keyingi oʻlchov birligi avvalgisidan 10 baravar katta (masalan, bir metr 10 detsimetr yoki 100 cm).
Oʻlchovlar metrik tizimi fransuz olimlari (J. Borda, M. J. Kondorse, P. Laplas, G. Monj va boshqalar)dan tuzilgan komissiya taklifiga koʻra, uzunlik birligi — metr uchun Parij geografik meridiani 1/4 uzunligining oʻn milliondan bir qismi qabul qilingan. Fransiyada Oʻlchovlar metrik tizimini joriy qilish haqidagi dekret 1795 yil 7-aprelda qabul qilinib, 1799-yilda platinadan metrning namunasi yasalgan. 1875-yil 17 ta mamlakat (shu jumladan, Rossiya ham) xalqaro bir xillikni taʼminlash va oʻlchovlar tizimini takomillashtirish maqsadida oʻlchovlar haqidagi shartnomaga qoʻl qoʻydi.
1899-yil 4-iyunda qabul qilingan qonun bilan Rossiyada Oʻlchovlar metrik tizimidan foydalanish (majburiy boʻlmagan holda) joriy qilindi. Bu qonun loyihasini S. N. Mendeleyev ishlab chiqqan. Sobiq SSSR da, shu jumladan, Oʻzbekistonda 1925-yil 24-iyuldan boshlab qonuniy tus oldi.
Tarixi
Metrik tizim 1799 yilda Fransiya tomonidan kiritilgan o'lchov va kilogrammga asoslangan o'nlik kasrli o'lchov sistemasidir. "Ondalik asosida" degani, barcha birliklar 10 ga asoslangan kuchlarga asoslanadi. 10 ta omillarga asosan tayanch birlikni o'zgartirish uchun foydalaniladigan prefikslar tizimi . Asosiy birliklar kilogramm, metr, litrni (litr - bu turdagi bir birlik) o'z ichiga oladi.
Metrik yoki SI asosiy birliklarining ro'yxati
Kilogramma : kilogramm (kg) massa asosiy birligi.
Meter yoki metr : metr (m) uzunlik yoki masofa birligi.
Ikkinchi : Ikkinchi (lar) vaqtning asosiy birligidir.
