Mirzo ulug`bek nomidagi o`Z. M. U gealogiya va geografiya fakulteti geografiya kafedrasi 3-kurs talabasi qudratova madinaning

Yangi mavzuning bayoni:

 

O'qituvchi dunyoning siyosiy va tabiiy xaritalaridan O'zbekistonning joylashgan

 

o'nini chegaralab ko'rsatadi. O'quvchilardan O'zbekistonning qo'shni davlatlari

 

haqida so'raydi. O'quvchilarni faollashtirish uchun har bir qator alohida

 

davlatlar haqida o'zlari bilgan ma'lumotlarni aytadilar. O'qituvchi javoblarni

 

umumlashtirib, yangi mavzuni bayon qilib beradi.

 

Sinf doskasiga O'zbekistonning xaritasi ilib qo’yiladii. Bunda O'zbekiston

 

O'rta Osiyoning markaziy qismida, asosan Amudaryo bilan Sirdaryo orasida

 

joylashganligini, O'zbekistonning eng shimoliy nuqtasi Ustyurt platosining

 

shimoli-sharqida bo'lib, 45°З11 shimoliy kenglikda, eng janubiy nuqtasi Termiz

 

shahri yonida, Amudaryo qirg'og'ida bo'lib, 73° 10' shimoliy kenglikda, eng

 

g'arbiy nuqtasi Ustyurt platosida, 56°00' sharqiy uzoqlikda, eng sharqiy nuqtasi

 

esa Farg'ona vodiysining sharqiy qismida, 73° 10' sharqiy uzunlikda ekanligi

 

haqidagi ma'lumotlarga to'xtalib, xaritadan ko'rsataman.

O'zbekiston geografik o'niga ko'ra O'rta dengiz bo'yidagi Ispaniya, Italiya

 

Gretsiva kabi mamlakatlar bilan taxminan bir geografik kenglikda

 

joylashganligi, lekin O'zbekiston Yevrosiyo materigining ichki qismida okean va

 

dengizlardan uzoqda joylashganligi tufayli subtropik o'lkalardan farq qilishi,

 

buning ustiga Hind okeanidan kirib keladigan nam va iliq havo oqimlari tog'lar

 

bilan to'silganligi, aksincha, shimoliy qismi ochiq bo'lganligi tufayli sovuq havo

 

oqimi bemalol kirib kelishi tushuntiriladi. Oqibat-natijada, O'zbekiston subtropik

 

mintaqada joylashsada, cho'lga xos bo'lgan tabiiy sharoit (yozi bulutsiz,

 

serquvosh, jazirama issiq va quruq, qishi esa nisbatan sovuq) vujudga kelishi

 

haqida aytaman.

Doskaga zarur ma'lumotlarni yozib boraman. Chunki mavzuni

 

mustahkamlashda bu ma'lumotlar kerak bo'ladi.

 

Maydoni 448,9 ming km2.

 

Amudaryo bilan Sirdary'o

 

Chegaradosh davlatlari: Qozog'iston, Turkmaniston, Qirg'iziston

 

Tojikiston, Afg'oniston.

 

Ispaniya, Italiya, Gretsiva

 

45"31, 56°00', 73°10', 73°10'

 

925 km., 1400 km

 

Buyuk Britaniya va Italiya, Belgiya