Mirzo ulug'bek nomidagi o'zbekiston milliy universiteti

Ish bo‘limlarini o‘rganish

Shimoliy Nurota tizmasining markaziy va gʻarbiy qismlarining geologik tuzilishi bir qator mutaxassislar tomonidan bir necha bor oʻrganilgan, geologik, geofizik va geokimyoviy reja boʻyicha koʻplab tadqiqotlar oʻtkazilgan.



1-rasm. Shimoliy Nurota tizmasining markaziy va gʻarbiy qismlarining geologik tuzilishi

1. 
   Ishning geologik o‘rganilganligi
   

Tizimli geologik tadqiqotlar 1960-yillarda boshlangan. 1960-61 yillarda. Shimoliy Nurota tizmasining shimoliy yon bagʻrida P.N.Podkoʻpaev boshchiligida 1:25000 masshtabda geologik tadqiqot ishlari olib borildi. Bu qishloqning janubida ishlaydi. Shimoli-Nurota chuqur yorilishi zonasidagi Yangiqishloq, Chuqursoy va Chorchang uchastkalarida simob, oltin, nikel va xromning yomon minerallashuvi, serpantinlanish, listvenitlanish, limonitlanish va kremniylanish joylari bilan bog'liqligi aniqlangan.
1:50 000 masshtabdagi K-42-123-V va K-42-135-B varaqlarining Davlat geologik tadqiqotlari 1967 yilda P.N.Podkovaev va V.E.Chukarov tomonidan amalga oshirilgan.
Keyinchalik Shimoliy Nurotovning sharqiy qismi hududini o'rganar ekan, ko'plab tadqiqotchilar ushbu hududni yanada o'rganish bo'yicha ijobiy tavsiyalar berdilar.
Shuni ta'kidlash kerakki, yuqorida aytib o'tilgan varaqlarda ikkita juda istiqbolli yo'nalish Ustaxanskaya va Koitashskaya ta'kidlangan.
1976—81 yillarda A.L.Suzdalskiy, V.A.Konnov va boshqalar Shimoliy Nurota chuqur yorigʻi zonasida batafsil qidiruv ishlarini yoʻlga qoʻyish uchun istiqbolli hududlarni aniqlash maqsadida oltin va boshqa foydali qazilmalarni umumiy qidirish ishlarini olib bordilar. Ular beshta oltin hodisasini, kumush hodisasini, istiqbolli radioaktiv anomaliyani va ko'plab asosiy Au haloslarini aniqladilar. Pb. Zn. Cu. Ag. V.
Umumiy qidiruv ishlari natijasida Shimoliy Nurota chuqur yorigʻining yuqori oʻtkazuvchanlik zonasi asosiy qidiruv mezoni ekanligi aniqlandi. Uning chegarasida nodir metal-oltin rudasi, pirit-arsenopirit-oltin rudasi, polisulfid-oltin rudasi, oltin-kumush mineral-geokimyoviy ruda birlashmalari rivojlangan.
1980-82 yillarda. Usmonov R.R. va boshqalar geologik tadqiqotlar va tizmaning gʻarbiy uchida oltin, volfram va boshqa foydali qazilmalar konlarini qidirish ishlarini olib bordilar. Shimoliy Nurota. Bloklangan qismda gravimetrik, magnitometrik va seysmometrik ishlar olib borildi. Ular birlamchi oltin halolarini, ikkilamchi oltin va mishyak halolarini aniqladilar, hududning bashoratli bahosini va qidiruv ishlari bo'yicha tavsiyalarni berdilar.
1980-84 yillarda R.R.Usmonov va boshqalar Shimoliy Nurotov togʻlari va unga tutash hududlarning 1:50 000 masshtabdagi aerofotokartasini tuzish ishlarini olib bordilar. Oldingi geologik va geofizik materiallar umumlashtirilib, AKFM shifrlangan, geologik bog‘lanish yo‘llari, maxsus tadqiqotlar olib borilgan. Yirik tektonik birliklar Oʻrta va Janubiy Tyan-Shan xarakterlidir. Ruda konlari va oltin konlarining yashilshist shakllanishining rivojlanish maydonlari bilan fazoviy chegaralanganligi qayd etilgan.
1988 yilda N.I.Nazarova va P.F.Ivankinlar Gʻarbiy Oʻzbekistonning sharqiy qismining oltin, polimetall, volfram, qalay va boshqalar boʻyicha 1:50000 masshtabdagi konsolidatsiyalangan prognoz-metallogen xaritasini tuzish ishlarini olib bordilar.Osraf-Daristonskiy istiqbolli. oltin, 35 kv.km.dan iborat uchastka aniqlangan.
1999 yilda Usmonov R.R. va boshqalar, YaIM-200 varaqlari bo'yicha ishlar yakunlandi. K-42-XXXI, XXXII.

2.