Mmt-90k-2 guruh Qosimov Farruh toshkent moliya instituti

Umumiy va hisoblangan rentabellik tahlili.

№	Ko`rsatkichlar nomi	2011 yil	2012 yil	farqi
1.	Balans foyda ming sum	4396727	8009855	3613128
2	AIChF ning urtacha yillik kiymati	6311856	7906005.5	1594149.5
3	MAMning o`rtacha yillik qiymati	3608467	5099013.15	1490546.15
	Jami: AIChF va MAM	9920323	13005018.65	3084695.65
4	Umumiy rentabellik %	44.32	61.59	17.27
5	Sof foyda	3570424	6542824	2972400
6	Hisoblangan rentabellik %	35.99	50.30	14.31

Foydani oshirishning asosiy yo`llari

• Mahsulot bahosini oshirish
• Mahsulot ishlab chiqarish hajmini ko`paytirish
• Mahsulot tannarxini kamaytirish
• Mahsulot ishlab chiqarish tuzilishini o`zgartirish.

Umumiy va hisoblangan rentabellik tahlili.

№	Ko`rsatkichlar nomi	2011 yil	2012 yil	farqi
1.	Balans foyda ming sum	1029302	1219614,7	190312,7
2	AIChF ning urtacha yillik kiymati	2312509	2524931	212422
3	MAMning o`rtacha yillik qiymati	2492630	3103094	610464
	Jami: AIChF va MAM	4805139	5628025	822886
4	Umumiy rentabellik %	21,42	21,67	0,25
5	Sof foyda	808005	984587,7	176582,7
6	Hisoblangan rentabellik %	16,82	17,49	0,7

• Korxonaning moliyaviy natijalari tahlili

• Korxonaning daromad va xarajatlarini kompleks tahlil va ishonchli ega bo`lishdan iborat

• Balans aktivining rentabellik darajasi ortishi va keladigan tushum koeffisenti

• Xo`jalik sub`ektlari faoliyatini kompleks baholash tizimida foydaning o`rni

“ABS” aksiyadorlik jamiyatini foyda va rentabelligini oshirish yo`llari

• Mahsulot ishlab chiqarish hajmini ko`paytirish

• Mahsulot tannarxini 10-15%ga
• pasaytirish

• Ishlab chiqarishda kerakli ingridiyentlar yetarli emas

• Eksportga mahsulot chiqaradigan korxonalarni rag`batlantirish

Moliyaviy koeffisiyentlar natijalari

• Koeffisiyentlar nomi

• Norma bo`yicha

• 2021

• 2022

• Farqi

• HISOBOTLARNI SHAKLLANTIRISHGA O‘ZIGA XOS TALABLAR

• Turli mamlakatlarda hisobotlarni shakllantirishga o‘ziga xos talablar qo‘yiladi, birok hisobot tizimining asosiy shakllari sifatida balans va moliyaviy natijalar tug‘risidagi hisobotlar to‘ziladi. Hisobotning qolgan shakllarining balans va moliyaviy natijalar turisidagi hisobot shakllari xosilasi sifatida to‘ziladi. Umuman hisobot tizimi elementlarining detallashtirilishi subyektlar iqtisodiy faoliyatining natijalarini moliyaviy aks ettirilishini osonlashtiradi va undan foydalanuvchilar uchun bir qator qulayliklar tugdirishi mumkin.

• Rentabellik

• — xo`jalik faoliyatining samaradorlik darajasini bildiruvchi ko`rsatkichlardan biri bo`lib, u ma’lum vaqt (yil, oy, kvartal) davomida ishlab chiqarish faoliyatining foydaliligi (yoki zararliligini) ko`rsatadi

• Korxona rentabelligi olingan foydani qilingan sarflarga taqqoslash orqali aniqlanadi va u foizlarda ifodalanadi. Korxona umumiy xo`jalik faoliyati rentabelligini biror turdagi mahsulot ishlab chiqarish rentabelligi (p) quydagicha aniqlanadi:

• foyda
• P`= —————*100
• joriy sarflar

• Xuddi shunga o`xshash ayrim mahsulot ishlab chiqarish rentabelligi (p) hisoblash mumkin, u quydagicha hisoblanadi:

• Mahsulot sotishdan olingan foyda
• P`=———————————————*100%
• Mahsulotga xarajatlar

• Undan tashqari mahsulotni sotish rentabelligi hisoblanadi, u quydagicha hisoblanadi:

• mahsulotni sotishdan olingan foyda
• P`=————————————————*100%
• Mahsulotga xarajatlar

• Undan tashqari mahsulotni sotish rentabelligi hisoblanadi, u quydagicha hisoblanadi:

• Foyda
• P`=——————*100%
• sotish xajmi

• Rentabellik darajasini o`sishiga quyidagi omillar ta’sir ko`rsatadi; ishlab chiqarish unumdorligini oshishi, materiallar, yoqilg`i, xom-ashyo, asosiy fondlarni iqtisod qilish, korxona fondlarini aylanishini tezlashtirish, ishlab chiqarishga xizmat ko`rsatish va boshqaruvga sarflarni kamaytirish va h.k.

• Misol

• fermer ho‘jaliklari bo‘yicha 1 ga yerga nisbatan olingan foyda va uning omillari: 1 ga sarflangan mehnat, umumiy ekin maydonida don salmog‘i, hosildorligi haqidagi ma’lumotlar

• Demak, har bir gektar yerga sarflangan mehnat (odam-kuni) foyda darajasini (1 ga yerga nisbatan) 2 so‘m 26 tiyinga, don hosildorligini 1 s oshishi esa uni 16 tiyinga ko‘payishiga olib kelgan. Ammo umumiy ekinlar maydonida don salmog‘ini 1 % ko‘tarilishi foyda darajasini 4 so‘m 31 tiyinga pasayishiga sabab bo‘lgan.

• Ozod hadni manfiy ishoraga ega bo‘lishi qonuniydir, chunki omil nol qiymatga ega bo‘lmasdanoq ishlab chiqarish zarar bilan yakunlanishi hammaga ayon. x2 - don salmog‘i haqidagi omil koeffitsiyenti manfiy ishoraga ega bo‘lishi - o‘rganilayotgan ho‘jaliklar iqtisodiyoti juda yomon ahvolda ekanligi haqida darak beradi, chunki don ishlab chiqarishdan juda kam foyda olinadi (uning rentabellik darajasi past).

• Ho‘jalik oqilona yuritilib don bozorida baholar barqaror bo‘lganda edi, ekin maydonda uning salmog‘i oshishi bilan foyda darajasi pasaymasdan, aksincha, oshgan bo‘lar edi.

• Demak, foyda darajasining umumiy variatsiyasidan 89,8 % mehnat sarfi, don ekinlari salmog‘i va ularning hosildorligining o‘zgaruvchanligi natijasi hisoblanadi, ya’ni foyda darajasi bilan ushbu omillar orasida kuchli bog‘lanish mavjud.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!