Model anlayışı. Modelləşdirmənin mahiyyəti

Komanda
Təsviri
turtle.color(c)	c rəngli qələm götürmək
turtle.up()	Qələmi qaldırmaq (hərəkət etdikdə cizgi çəkilməsin)
turtle.down()	Qələmi endirmək (hərəkət etdikdə cizgi çəkilsin)
turtle.goto (x, y)	Koordinatları x və y olan nöqtəyə getmək
turtle.circle(r)	Radiusu r olan dairə çəkmək
turtle.circle(r, n)	r radiusli və n dərəcəli qövs çəkmək
turtle.right(n)	n dərəcə sağa dönmək
turtle.left(n)	n dərəcə sola dönmək
turtle.forward(1)	l addım (piksel) irəli getmək
turtle.write(s)	s mətnini ekrana çıxartmaq
turtle.reset()	İlkin vəziyyətə qayıtmaq
turtle.clear()	Ekranı silmək
turtle.width(n)	Qələmin çəkdiyi cizginin enini n piksel etmək

Beləliklə, qoyulmuş məsələnin kompüter modelini Python proqramlaşdırma dilində aşağıdakı kimi yazmaq, sonra isə a,b və d parametrlərinə müxtəlif qiymətlər verməklə kompüter eksperimenti aparmaq və alınan nəticələri müqayisə etmək olar.

import math
a = float (input ("a = ") )
b = float (input ("b = ") )
d = float (input ("d = ") )
S1 : = a * b
S2 : = math.pi * d * d / 4
s = SI - S2
print ("S = ", S)
import turtle
turtle.reset ()
turtle.up()
turtle.width(5)
turtle.goto(20, 20)
turtle.down()
turtle.goto(20, 140)
turtle.goto(80, 140)
turtle.right(90)
turtle.circle(60,180)
turtle.goto(260, 140)
turtle.goto(260, 20)
turtle.goto(20, 20)
turtle.up()

Əlbəttə, belə fiqurları istənilən qrafik redaktorda da çəkmək olar. Ancaq obyektin parametrlərini dəyişməklə riyazi model əsasında müəyyən hesablamalar aparmaq tələb olunduqda proqramlaşdırma zəruri olur.

MÜHAZİRƏ №13

Üçölçülü qrafik modellər

Kompüter qrafikasında ən maraqlı və eyni zamanda mürəkkəb görüntü növlərindən biri üçölçülü görüntü və ya üçölçülü qrafikadır. Kompüter qrafikasının üçölçülü fəzada həcmli obyektlərin modelləşdirilməsi yolu ilə görüntülərin və ya videoların yaradılması ilə məşğul olan bölməsi üçölçülü qrafika (3D-qrafika) adlanır. Obyektin üçölçülü modelinin yaradılması prosesinə isə 3D-modelləşdirmə deyilir. Sü-modelləşdirmənin başlıca məqsədi arzuedilən obyektin əyani (vizual) həcmli obrazının işlənib-hazırlanmasıdır. Bu zaman model gerçək aləmdəki obyektlərə uyğun ola və ya tamamilə mücərrəd ola bilər.

Qeyd etmək lazımdır ki, üçölçülü qrafikanın vektor qrafikası ilə bir çox oxşar cəhətləri var. Burada da istər üçölçülü səhnənin bütün elementlərini, istərsə də hər bir obyekti ayrı-ayrılıqda dəyişmək olur. Üçölçülü qrafikadan interyer dizaynında, memarlıq obyektlərinin, reklamların, öyrədici kompüter proqramlarının, kompüter oyunlarının, video-çarxların, maşınqayırmada detalların və məmulatların əyani təsvirinin hazırlanmasında və başqa sahələrdə istifadə olunur.
Üçölçülü kompüter qrafikasının yaradılması prosesini üç əsas mərhələyə ayırmaq olar:

1. 3D-modelləşdirmə adlandırılan birinci mərhələdə obyektin modeli - forması yaradılır.

2. Tərtibat və animasiya adlandırılan ikinci mərhələdə obyektlərin hərəkəti və bir-birinə nəzərən yerləşməsi təsvir olunur.
3. Nəhayət, rendering adlandırılan üçüncü mərhələdə obyektin yekun obrazı yaradılır.