Moldova cs

O’zbekiston – Y

ЕТТB hamkorligi bo’yicha 

qisqacha ma’lumot 

5 

YЕТТBning O’zbekistondagi Investitsion Faoliyati 

Portfel hajmi 

€88m 

Faol loyihalar  

11 ta 

Ustav kapitaliga kiritilgan 

investitsiyalar ulushi 

1% 

Faol aktivlar 

€61m 

Hususiy sektor ulushi

1 

100% 

Jami investitsiyalar 

€906m 

Portfel tarkibi (€m)

 

YBI va Loyihalar 

O’zbekistonga oid asosiy raqamlar 

Aholi soni (million)

4 

32.1  2017 

Aholi jon boshiga YaIM (

AQSH dollari

)

4 

1,491  2017 

Global Raqobatbardoshlik Indeksi 

(GRI) 

- 

- 

Ishsizlik (%, ХМТ)

4 

7,2 %  2017 

Yoshlar o’rtasidagi ishsizlik (%, ХМТ)

4

  17.5%  2017 

Ayollarning ish kuchi sifatida  

ishtiroki (%, ХМТ)

4 

41.6%  2017 

Energiya sarfi (UBET/YaIM)

5 

0.73  2015 

Zararli gazlar hajmi /YaIM  

(kgCO2/2010 AQSH dollari)

5 

1.64  2015 

Portfel dinamikasi 

O'tish bo'shliqlari

2 

ICA 

(48%) 

1 

2018 yil iyul oyi holatiga. 

2

 Uslubiy tafsilotlar uchun YETTBning O'tish Davri bo'yicha hisobotiga murojaat eting. 2017-2018 yillar. 

3 

Jahon Banki.

 4 

Xalqaro Mehnat Tashkiloti. 

5

 HEA energiya Xaritasi. 

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

Raqobatbardosh

Samarali

boshqaruv

Moslashuvchan

Inkluziv

Integratsiyalash

gan

Yashil

O'zbekiston

Yetakchi davlatlar

Markaziy Osiyo

0

2

4

6

8

10

0

10

20

30

40

50

60

70

80

YBI (chap o'q, €m) 

Loyihalar soni

0

20

40

60

80

100

120

Portfel (chap o'q, €m)  Operatsiyon aktivlar (€m) 

0

20

40

60

80

100

120

Energetika

Moliya muassasalari

Sanoat/savdo/agrobiznes Infrastruktura

---

1. Avvalgi strategiyani amalga oshirish yakunlari 

6 

2 

1-Ustuvor yo’nalish: Xususiy sektorni qo'llab-quvvatlash 

•

Kredit liniyalari va bevosita moliyalashtirish loyihalari asosida KO’Kni rivojlantirish. Shu davrgacha YЕТТB tomonidan 

KO’Klarga  ajratilgan  mablag’larning  deyarli  50  foyizi  (443  mln.  Yevro)  mahalliy  bank  tizimi,  shu  jumladan,  davlat 

banklari  orqali  ajratib  berilgan.  2005-2010  yillar  davomida  YETTB  tomonidan  O’zbekiston  bank  sektoriga  9,5  mln. 

Yevroga  teng  sarmoya kiritildi.  Yaponiya-O’zbekiston  o’rtasidagi  Kichik  Biznes  Dasturining  bir  qismi  sifatida,  YЕТТB 

Hamkor  Bank  bilan  birgalikda  27,815  dan  ortiq  bo’lgan  kreditlar  (15,6  mln.  АQSh  dollariga  teng)  ajratib,  ularning 

54%  asosan  qishloq  joylarda  yashovchi  va  moliyalashtirish  manbalari  bo’lmagan  yoki  cheklangan  yangi  mijozlarga 

mo’ljallangan. Shu bilan birga, Bank o’zining EO’M bo’yicha tashabbusi asosida 6 ta KO’Kni bevosita moliyalashtirish 

orqali  o’z  e’tiborini  murakkab  biznes  muhitda  barqaror  rivojlanish  ko’rsatkichlarini  saqlay  olgan  mahalliy  kichik 

korxonalarga yo’naltirdi. 

•

Yirikroq xususiy korxonalarning yam ishlab chiqarish salohiyati mustahkamlandi. 2005-2010 yillar mobaynida bank 

tomonidan  agrobiznes,  sanoat  va  xizmat  ko’rsatish  sohalarida  O’zbekiston  korxonalari  bilan  8  ta  investitsiya 

amaliyotlarini  amalga  oshirilishiga  qaramasdan,  ayrim  korxonalar  uchun  jiddiy  tartibga  solingan  biznes  muhitda 

faoliyat olib borish qator muammolar tug’dirdi.  

•

Moliyaviy sektorni rivojlantirish borasida erishilgan kichik yutuqlar: Bank SRD, lizing va Ekspress kreditlar kabi yangi 

mahsulot tizimlarini joriy qilish maqsadida xususiy sector korxonalari bilan hamkorlik yuritdi. Ekspress kreditlar o’ta 

samarali natijalar ko’rsatgan bir vaqtda, SRD va lizing yo’nalishlarini rivojlantirish davlat tomonidan qo’yilgan qattiq 

talablar va chegaralangan valyuta operatsiyalari kabi to’siqlarga uchradi. 

2-Ustuvor yo’nalish: Islohotlar jarayonida qatnashish 

•

Biznes bo’yicha maslahat xizmatlari orqali 600 dan ortiq KO’K uchun treninglar tashkil etish. YЕТТB KO’Kga biznes 

reja ishlab chiqish, ishlab chiqarish quvvatlarini qayta tashkil etish va boshqaruv sifatini yanada oshirish maqsadida 

mahalliy va halqaro maslahatchilarining keng ko’lamli tarmog’ini tashkil etishga muvaffaq bo’ldi. 

•

Kommunal  xizmat  sohasini  isloh  qilish  muvaffaqiyatli  amalga  oshirildi.  Toshkent  shaxrini  Suv  bilan  Ta’minlash 

Loyihasi  doirasida  Bank  pul  tushumlarini  yaxshilash,  to’lovlar  tariflarini  isloh  etish,  hususan,  elektr  energiyasining 

narxlariga  indeksatsiya  qilish  orqali  hamda  yuridik  va  jismoniy  shaxs  toifasidagi  mijozlar  o’rtasidagi  o’zaro 

moliyalashtirish jarayonlariga barham berishda ko’mak berdi. 

•

YETTBning  maslahat  xizmatlari  kreditlash  salohiyatlari  va  kreditlarni  baholash  imkoniyatlarini  kengaytirishga  imkon 

yaratdi.  Texnik  hamkorlik  uchun  yirik  hajmdagi  mablag’larni  jalb  qilish  orqali,  YЕТТB  hamkor  banklarga  kredit 

masalalari  bo’yicha  mutaxassislarning  bilimlarini  oshirishda  va  kreditlarni  baholash  imkoniyatlarini  kengaytirishda 

yordam  berdi.  Biroq  korporativ  boshqaruvni  takomillashtirish  imkoniyatlari,  qisman  huquqiy  va  me’yoriy  normativ 

bazasida mavjud bo’lgan kamchiliklar tufayli chegaralangan edi. 

2005  yilda  tasdiqlangan  strategiya  doirasida,  YЕТТB  xusuiy  sektorni  rivojlantirish  va  tadbirkorlikni  qo’llab-quvvatlash  va  KO’Kga  va  xorijiy  investitsiyalarni  jalb  qilish 

masalalariga  alohida  e’tiborni  qaratdi.  2005  -  2010  yillar  davomida,  bank  mamlakat  bo’ylab  amalga  oshirilayotgan  20dan  ortiq  loyihalar  uchun  €80  мln  hajmdagi 

investitsiyalar ajratdi. 2010 yildan so’nggi qisqa tanaffusdan so’ng, 2017 yilning mart oyida o’zaro yangi Anglashuv Memorandumi imzolangan bo’lib, unga ko’ra qator 

qisqa muddatga mo’ljallangan maqsadlar ko’lami aniqlanib, mamlakat hayotida chuqurroq ishtirok etish uchun asos yaratildi.

  

2

 EO'M tashabbusi kichik loyihalarni moliyalashtirish, investitsiyalarni jalb qilish va eng muhim o'tish davri qiyinchiliklariga duch kelayotgan mamlakatlarda  davom etayotgan iqtisodiy islohotlarni rag'batlantirish uchun 

oqilona yondashuvdan foydalanadi. 

 -

 0.2

 0.4

 0.6

 0.8

 1.0

 1.2

 1.4

 1.6

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Ye

vr

o,  

m

illi

on

 

Texnik hamkorlik 2005-2010 

1.1.  Avalgi strategic davr mobaynida erishilgan asosiy natijalar  

0

2

4

6

8 10

Lizing

SRD

KO'K kredit liniyalar

Qimmatli qog'ozlar fondi

AAT

Ko'chmas mulk va turizm

Sanoat va hizmatlar

Agrobiznes

MM

SSA

Loyihalar soni 

Portfel 2005-2010 

---

2017 yil mart oyida imzolangan  memorandum bo’yicha erishilgan oraliq natijalar

 

Asosiy kuzatuvlar va kelajak istiqbollari

 

•

KO’K  uchun  mo’ljallangan  moliyaviy  xizmatlarni,  xususan  kredit  liniyalari  va 

SRDlarni (i) O’zbekiston Milliy Banki, (ii) Ipoteka Banki va (iii) Hamkor Bank bilan 

birga tadbiq qilish. 

 

•

Boshqa EO’Mlarda bo'lgani kabi, kredit liniyalari, xavfni taqsimlash vositalari va SRD ga 

asosiy e'tibor qaratiladi; mahalliy banklar bilan aloqalar o'rnatilib, qarz oluvchilarni 

samaraliroq baholash boshlanganidan so’ng, Bank uchun yanada murakkab 

moliyalashtirish jarayonini boshlash imkoniyatlari yaratiladi. Davlat banklarining muhim 

rolini va hududiy ko’lamini e'tiborga olib, samarali faoliyat xususiy va davlat banklari bilan 

hamkorlikda ishlashni talab qiladi. 

•

Agromir (sharbat ishlab chiqaruvchi), Jo’rabek (farmatsevtika) va Imkon 

(muzqaymoq ishlab chiqaruvchi) kabi raqobatbardosh xususiy korxonalarga 

bevosita kredit ajratish.

 

 

•

Valyuta bozorini liberallashtirish Bankka eksport daromadlariga ega bo'lgan yetakchi 

kompaniyalardan tashqari ichki bozordagi ko’plab kredit oluvchilarga o'z e'tiborini qaratish 

imkonini tug’dirdi. Biroq, to'liq natijalarga erishish vaqt talab qilishi mumkin; balanslarni 

ehtiyotkorlik bilan baholash, ma’lum vaqt oralig'ida imkoniyatlarni aniqlashda 

moslashuvchanlik talab etiladi. 

•

O’zbekiston Savdo-sanoat palatasi bilan hamkorlikda xozirda amalga 

oshirilayotgan loyihalarni hisobga olgan holda, kichik biznesni qo’llab-quvvatlash 

bo’yicha konsultativ xizmatlarni qayta tiklash.

 

 

•

Yaqinda amalga oshirilgan grantlash jarayonini tartibga solish Bank uchun tarmoqlarni 

qayta tiklash va biznes maslahat xizmatlarini ko’rsatish uchun mijozlar va mahalliy   

konsultantlar bilan avvalgi aloqalarini ishga solish imkoniyatlarini yaratishi mumkin, ammo 

bu kabi jarayonlar avval sinovdan o'tkazilishi talab etiladi. 

•

Tanlangan “Yashil" loyihalarni ishlab chiqish va moliyalashtirish, hususan, 

Toshkent, Xorazm va Farg’ona shaxarlarida suv va issiqlik bilan ta’minlash 

loyihalari  bo’yicha 5 ta xujjat imzolandi. Viloyatlararo transport va energiya 

infratuzilmasida o’rta muddatli imkoniyatlarni o’rganish ishlari ham davom 

etmoqda. 

 

•

Kommunal va transport infratuzilmalarini boshqarish markazlashtirilib, ushbu tarmoqlar 

faqatgina davlat ko’magida moliyalashtirilishi mumkin. Uzoq muddatli loyihalarning 

imkoniyatlarini cheklovchi omillarni bartaraf etish uchun malum vaqt talab etiladi. Boshqa 

xalqaro moliya tashkilotlari bilan faoliyatlarni samarali muvofiqlashtirish muhim ahamiyat 

kasb etadi. 

•

Islohotlarga ko’maklashish, jumladan investitsion muhitni o’rganish, XDH tizimi 

va mahalliy valyutada kreditlash masalalari bo’yicha munozaralarda faol ishtirok 

etish. 

 

•

Islohotlarga intiluvchan manfaatdor tomonlarni aniqlash va ular  bilan samarali 

munosabatlarni qurish, investitsion muhitni yaxshilash va kuchli (hamon ikkilanayotgan 

bo'lsa) TXI jalb qilish uchun talab etiladi. 

7 

1.2. Oraliq natijalar, asosiy muammolar va kelajak istiqbollari