Swop shartnomalar - bu shunday moliyaviy shartnoma bo’lib, u bir tomonga tegishli bo’lgan kelgusidagi to’lovlarni ikkinchi tomonning kelgusidagi to’lovlariga almashish majburiyatini yuklovchi shartnoma.
Swoplarni futures shartnomalardan farqi:
Birjadan tashqari bozorda amalga oshiriladi;
Shartlar kontragentlar tomonidan amalga oshiriladi;
Yirik kompaniyalar va banklar bilan tuziladi;
Xedjerlash — kelgusi davrda tovarlar yetkazib berish (sotish)ni nazarda tutadigan shartnoma va tijorat operatsiyalari bo'yicha narxlar o'zgarishidagi riskni sug'urtalash Xedjerlash fyuchers shartnomasi asosida o’tilayotgan xaridlar (sotuvlar) yo'li bilan birjada amalga oshiriladi.
Swoplarni qo’llashdan asosiy maqsad foiz stavkalarini, valyuta kurslarini, tovarlarni narxlarini, aktsiyalarga investitsiyalarni va boshqa instrumentlar bilan bog’liq bo’lgan risklarni xedjirlash va foyda olishdan iborat.
Moliya bozori funksiyalari Narxlarni aniqlash Turli fondlarni mobizatsiya qilish Pul va vaqtni tejash Likvidlilikni kafolatlash Risklarni taqsimlash Kapital haqida ma’lumot berish
Moliya bozorini modellari
Insayderlik modeli
Outsayderlik modeli
Bugungi kunda global moliya bozorining hajmi 294 trln dollarni tashkil qiladi. Bunda eng katta ulush kapital bozori 69 trln, va qarz bozori 58 trln dollarga to’g’ri keladi Qimmatli qog‘ozlar — hujjatlar bo‘lib, ular bu hujjatlarni chiqargan yuridik shaxs bilan ularning egasi o‘rtasidagi mulkiy huquqlarni yoki qarz munosabatlarini tasdiqlaydi, dividendlar yoki foizlar tarzida daromad to‘lashni hamda ushbu hujjatlardan kelib chiqadigan huquqlarni boshqa shaxslarga o‘tkazish imkoniyatini nazarda tutadi. Qimmatli qog‘ozlarning qiymati O‘zbekiston Respublikasi milliy valyutasida ifodalanadi;
qimmatli qog‘ozlar bozori — yuridik va jismoniy shaxslarning qimmatli qog‘ozlarni chiqarish, joylashtirish va ularning muomalasi bilan bog‘liq munosabatlari tizimi;
fond birjasi — ochiq va oshkora birja savdolarini oldindan belgilangan vaqtda va belgilangan joyda o‘rnatilgan qoidalar asosida tashkil etish hamda o‘tkazish orqali faqat qimmatli qog‘ozlar savdosi uchun sharoitlar yaratuvchi yuridik shaxs;
Aksiya — o‘z egasining aksiyadorlik jamiyati foydasining bir qismini dividendlar tarzida olishga, aksiyadorlik jamiyatini boshqarishda ishtirok etishga va u tugatilganidan keyin qoladigan mol-mulkning bir qismiga bo‘lgan huquqini tasdiqlovchi, amal qilish muddati belgilanmagan egasining nomi yozilgan emissiyaviy qimmatli qog‘oz;
