Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja

4. Byudjet xarajatlarini sarflash masalalari

va vazifalari

Masalalar. Hozirgacha byudjet xarajatlari bо‘yicha bir nyecha kamchilik-nuqsonlar mavjud. Ularning eng asosiylari quyidagilardan iborat:

1. byudjet mablag’laridan foydalanishning samaradorligi nisbatan past;

   
   

2. byudjet mablag’larini maqsadsiz sarflash amaliyoti keng tarqalgan;

   
   

3. byudjet daromadlari bо‘yicha Rejalar bajarilmagan sharoitda xarajatlar ayrim yо‘nalishlarining Moliyalashtirilishi noproporsionaldir;

   
   

4. byudjet xarajatlari davlat sosial siyosatining pishib yetilgan muammolarini hal etaolmayapti;

   
   

5. sub’yektlarga tо‘lovlar bо‘yicha qarzlar doimiy ravishda oshib borayapti;

   
   

6. milliy xо‘jalikka davlat investisiyalari minimum darajagacha qisqardi;

   
   

7. va boshqalar.

   
   

Byudjet xarajatlari bо‘yicha bajarilishi lozim bо‘lgan vazifalar. YUqoridagi kamchilik-nuqsonlarning mavjud ekanligi byudjet xarajatlari bо‘yicha bajarilishi lozim bо‘lgan asosiy vazifalarni belgilab olishni va ularning о‘z vaqtida bajarilishini taqoza etadi. Hozirgi sharoitda bunday vazifalarning qatoriga quyidagilar kirishi mumkin:

1. eng samarali va sosial ahamiyatga ega bо‘lgan loyihalarga byudjet mablag’larini qonsyentrasiya qilish, sosial xarajatlarni Moliyalashtirishning ustuvorligini ta’minlash;

   
   

2. sub’yektlarga tо‘lovlar bо‘yicha qarzlarni keskin qisqartirish va ularning tо‘liq uzilishiga erishish;

   
   

3. iqtisodiyotning ustuvor sohalarida investisiyalarni davlat tomonidan Moliyalashtirishni kengaytirish;

   
   

4. loyihalarni Moliyalashtirishning davlat-tijoriy amaliyotini kengaytirish asosida investision jarayonlarning nomarkazlaShuvini davom ettirish;

   
   

5. davlat apparatini saqlash xarajatlari va davlat qarzlarini boshqarish bо‘yicha xarajatlarni qisqar-tirish;

   
   

6. harbiy islohotlarni bosqichma-bosqich amalga oshirish asosida milliy mudofaaga mо‘ljallangan byudjet mablag’laridan foydalanish samaradorligini oshirish;

   
   

7. ayrim tarmoqlar zararlarini qoplashga yо‘naltiri-layotgan dotasiyalarni kamaytirish;

   
   

8. maqsadli dasturlar va xarajatlarning ayrim maqsadli moddalari bо‘yicha xarajatlarni qisqartirish;

   
   

9. byudjet xarajatlarini eng samarali chiqimlarga konsyentrasiya qilish (tо‘plash, sarflash);

   
   

10. fan, madaniyat, tibbiy xizmat va maorif xarajatlarining ustuvor Moliyalashtirilishini ta’minlash;

    
    

11. byudjet mablag’laridan foydalanish ustidan nazoratni kuchaytirish;

    
    

12. byudjet xarajatlarini Moliyalashtirishning g’aznachilik tizimiga о‘tishni tyezroq sur’atlarda tugatish;

    
    

13. va boshqalar.