125
foydalanib kelgan matematik mormulalardan turliligidan foydalanib to’xtab
belgilarni aniqlashimiz zarur. masalan, biz pastda belgilangan n tugmaidan
diskontlanayotgan davrni ifodalash uchun foydalansak, shunday qilib u TI BA II
Plus kalkulyatorining yuqori qismida N harfi bilan belgilangan. shuningdek, I/Y
tugmasi har bir davr uchun foiz stavkasini bildiradi u biz ishlatgan
r
ga to’g’ri
keladi.
Ba’zi moliyaviy kalkuyatorlar CPT tugmasiga ega bo’lib hisoblash
ma’nosini bildiradi. Bu juda sodda tugma chunki kalkulyatorning hisob kitobni
boshlashini bildirish uchun foydali. So’ngida PMT tugmasi har bir davrda olingan
bir xil to’lovlarni bildirishda ishlatiladi.
Bu tomondan nima sababdan biz kitobda kalkuyatordan farqli belgilardan
foydalanayotganimizga hayron bo’lishingiz mumkin. Javobi shuki, baxtga qarshi,
moliyaviy kalkulyatorlarning belgilarini aniq qilmaydi. Microsoft Excelning
tugmalari ham farq qiladi.
Yodda saqlash uchun muhim nuqta moliyaviy kalkulyatordan foydalanishda
pul chiqimlari (investitsiya kiritishdagi sarflar) manfiy belgilar bilan kiritiladi.
Natijada moliyaviy kalkulyator buni pulni “qo’ldan chiqarish” sifatida tushunadi
va investitsiya jarayonida uni ayirib tashlaydi. Kalkulyator pulni “qo’lga qaytish”
deb qabul qilsa, qabul qilinganidan so’ng musbat sonni kiritadi. Har bir kalkulyator
o’zgaruvchilarni kiritilishiga qarab turlicha boshqariladi. Sizni aniq bir
kalkulyatorning ishlashiga o’rgatish yaxshi fikr deb hisoblash o’rinsiz
81
.
O’zingiz biladigan barcha o’zgarishlarni kiritib bo’lganingizdan so’ng, nol
qiymatga ega o’zgaruvchilarni kiritganda kalkulyator sizning o’rningizga hisob
kitoblarni bajaradi. Agar sizda Texas Instruments BA II Plus kalkulyatori bo’lsa,
o’zingiz topishga harakat qiayotgan o’zgaruvchini bildiruvchi tugmadan so’ng
(CPT) hisoblash tugmasini bosing. Hewlett-Packyard 1 0BII kalkulyatorida esa,
ma’lum o’zgaruvchilarni kiritgandan so’ng, hisoblash uchun so’nggi
o’zgaruvchining tugmasini bosish kifoya.
Eng yaxshi boshlashda, muammoning barcha o’zgaruvchilarini kiritish zarur.
so’ng muammoda qatnashmagan barcha o’zgaruvchilarga nol qiymatni belgilash
zarur. Siz belgilagan turi o’zgaruvchilar pul oqimi yo’nalishida aks etganini
tekshirish zarur.
Dostları ilə paylaş: