Quyidagi (4) tenglamadan foydalangan holda daromadlarning zararsizlik
darajasini topishimiz mumkin:
Pierce Grain kompaniyasi misolida firmaning o’zgaruvchan xarajatlarining
($180,000) daromadlarga ($300,000) nisbati $180,000/$300,000 yoki 0.6 ga teng
bo’ladi hamda bu natija barcha daromad darajalari uchun o’zgarmas deb olinadi.
Natijada, biz (4) tenglamadan kompaniya daromadlari zararsizlik darajasini
aniqlashda foydalanamiz.
21.1-jadval
Pierce Grain kompaniyasining daromadlar to’g’risida hisoboti Savdo hajmi
$300,000
Minus: Jami o’zgaruvchan
xarajatlar
$180,000
O’zgarmas xarajatlardan oldingi
daromad
$120,000
Minus: Jami o’zgarmas xarajatlar
$100,000
FSTD
$ 20,000
BUNI BAJARA OLASIZMI?
ZARARSIZ SAVDO DARAJASINI TAHLIL QILISH
“Creighton Manufacturing” kompaniyasi yig’ilib yotgan antikvar avtomobillar tormoz tizimini
yaxshilash uchun tormoz kontrollerlarini yig’adi. O’tgan yili firmaning daromadlari $20
millionni tashkil qilgan bo’lib, uning $10 millioni soliqlar va foizlar to’langungacha daromad
(FSTD) ni tashkil qilgan. O’zgarmas xarajatlar $2 million edi. O’zgaruvchan xarajatlar $8
million bo’lib, u firma daromadining 40 foizini tashkil qilgan. Berilgan xarajatlar strukturasiga
ayangan holda firma daromadlarining zararsizlik darajasini hisoblab ko’ra olasizmi?
216
MOLIYAVIY QAROR USULLARI Usulning nomi Formula
U nimani
anglatadi?
Daromadlar ning zararsizlik darajasi
O’zgar
mas
va
o’zgaruvc
han
xarajatlarn
i
qoplashga
uchun
kerak
bo’lgan
daromadla
rning
puldagi
qiymati
Zararsi
zlik
miqdorini
topish
uchun
daromadla
rning
zararsizlik
darajasini
mahsulot
narxiga
bo’ling.
