Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish

1-rasm. Soliqlarni rejalashtirishning tarkibi
6
 
Korxonalarda soliqlarni boshqarish tizimida soliqlarni rejalashtirishni tashkil 
etish orqali soliqlar va ularga tenglashtirilgan toʼlovlarni qonun doirasida 
kamaytirish imkoniyatlarini quyidagilarda koʼrishimiz mumkin boʼladi: - soliqqa 
tortish obʼekti boʼyicha (masalan, davlat lotereya va obligatsiyalaridan daromadlar, 
omonatlar boʼyicha foizlar); - soliqqa tortish subʼekti boʼyicha (masalan, 
mikrofirma va kichik korxonalar uchun investitsion soliq kreditining amal qilishi); 
- soliqlarni hisoblash va toʼlash usuli boʼyicha (masalan, kadastrli usulda soliq 
toʼlash inflyatsiya sharoitida korxona uchun foydali hisoblanadi); - soliqqa tortish 
6
Ivanova N.G. i dr. Nalogi i nalogooblojenie. Sxemi i tablitsi. 2-e izd. – SPb: «Piter», 2004. – S. 
340.
Soliqlarni rejalashtirish 
Davlat tomonidan soliqlarni 
rejalashtirish
 
– kelgusi moliya yili 
uchun budjetning daromad 
moddalari umumiy tarkibini ishlab 
chiqish boʻyicha hokimiyat va 
boshqaruv organlari umumiy 
amaliy faoliyati 
Korporativ soliqlarni rejalashtirish
 – 
tashkilotning maqsadli 
yoʻnaltirilgan, byudjetga soliq 
toʻlovlarini kamaytirish maqsadida 
soliq qonunchiligidan (undagi 
boʻshliqlardan) maksimal 
foydalanishga qaratilgan faoliyat 
Davlat tomonidan soliqlarni joriy 
rejalashtirish – bir yil boʻyicha 
soliq tushumlarini baholash 
Davlat tomonidan soliqlarni uzoq 
muddatli rejalashtirish – 
tanlangan soliqqa tortish 
konsepsiyalarini oʻrganish 
asosida kelajakdagi soliq 
tushumlarini baholash 
Korxonalarda soliqlarni joriy 
rejalashtirish – hisobot yilida 
qonunchilik yoʻl qoʻygan 
usullardan foydalanish orqali 
soliq toʻlovlarini 
optimallashtirish 
Korxonalarda soliqlarni uzoq 
muddatli reja
-
lashtirish – 
strategik maqsadlarga erishish 
jarayonida soliqqa tortishning 
salbiy ta‘sirini kamaytirish va 
moliyaviy risklardan qochish 
maqsadida izchil soliq siyosatini 
amalda qoʻllash 

---

32 
tizimlari koʼrinishlari boʼyicha (masalan, aktsiyalar, obligatsiyalar va bank 
depozitlaridan daromadlarni soliqqa tortishda turli xil stavkalarning qoʼllanilishi); - 
faoliyatni soliq yuki past davlatlarda tashkil etish orqali soliqlarni butunlay 
kamaytirish (offshor zonalar orqali soliqlarni kamaytirish).