Moliyaviy texnologiyalarning rivojlanishi orqali banklarning

www.
kokanduni.uz 
innovatsion g‘oyalarini sinab ko‘rish uchun mijozlarning katta guruhiga kirish imkoniyatiga 
ega bo‘ladilar. FinTech ning o‘sishi va axborot
-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) 
sohasidagi innovatsiyalarning ortib borishi moliyaviy xizmatlar ko'rsatishda raqamli 
transformatsiyaga olib keldi. Bunday xizmatlar makro darajada turli sohalarga, jumladan 
banklar, kredit uyushmalari, sug‘urta, aktsiyadorlik brokerlari, buxgalteri
ya va audit 
kompaniyalari, investitsiya fondlari va aktsiyadorlik agentliklari, iste
’molchi moliya 
kompaniyalari, rieltorlik agentliklari, birjalar va mijozlarni akkreditatsiya qiluvchi 
kompaniyalarga taqdim etiladi. 
Shuni ham ta’kidlash mumkinki, so‘nggi paytlarda banklar o‘zlarining tabiati bo‘yicha 
yuqoridagi ta’rifga mos keladigan i
nnovatsion mahsulot va xizmatlar 
sonini ko‘paytirmoqda: 
ular moliyaviy xizmatlarni yaxshilashga qaratilgan texnologik yutuqlardan foydalanmoqdalar. 
Shu sababli, FinTechni bank institutlari tomonidan zamonaviy axborot texnologiyalaridan 
foydalangan holda moli
yaviy xizmatlar ko’rsatish (an’anaviy yoki tubdan yangi) sifatida 
ta’riflash maqsadga muvofiqdir, ular “moliyaviy texnologiyalar” va “FinTech sektori” 
tushunchalarini oqilona ko'rib chiqish uchun ajratiladi. Ushbu yondashuv FinTech ta'sirida 
bank transformatsiyasining ikkita komponenti
ga e’tibor qaratish imkonini beradi: endogen 
o’zgarishlar (banklarning ichki biznes modellari bilan bog'liq, ya’ni innovatsion rivojlanish 
mod
ellarini qo‘llash zarurati) va ekzogen o‘zgarishlar (yangi bank bo‘lmagan, ammo am
alda 
moliyaviy raqobatchilarning 
paydo bo‘lishi, bu tashqi biznesni o‘zgartirish zaruriyatiga olib 
keladigan bank modellari).
Moliyaviy muhandislik, axborot texnologiyalari va telekommunikatsiya sohasidagi 
innovatsiyalar mavjud bozor tuzilmalari doirasida banklarning raqobatbardosh xatti-
harakatlariga ta’sir qiladi. Bizga tanish bo‘lgan bunday texnologiyalar misollaridan biri 
bankomatlardir. Ular yuqorida aytib o‘tilganidek, yuqori texnik xizmat ko‘rsatish xarajatlari 
tufayli bozorga kirish uchun to‘siq si
fatida qabul qilingan qimmat filial tarmoqlarini 
yaratishga muqobil bo‘lib xizmat qiladi. Bankomatlar tarmog‘i asosiy bank xizmatlarini 
jismoniy tarqatish kanalining arzonroq 
shakli bo‘lib, u bilan bog'liq xarajatlarni kamaytiradi 
va bozorga kirishni osonlas
htiradi. Raqobatga ta’sir qili
sh nuqtai nazaridan bankomatlar 
tarmog'ining kengayishi filiallar tarmog‘ining kengayishi 
- raqobatning qamrovining oshishi 
bilan bir xil natijalarni beradi. Bundan tashqari, texnik taraqqiyot natijalari joriy etilishi bilan 
s
o‘nggi o‘n yil ichida mijozga bankomat orqali ko‘rsatilayotgan xizmatlar ko‘lami sezilarli 
darajada oshdi.