Moment — mexanikada tətbiq nöqtələri və istiqamətləri eyni oxdan meyillənən eyni qiymətli qüvvələr tərəfindən yaradılan fırlanma təsiridir. Qüvvələrin istiqamət xətləri arasındakı məsafəyə qüvvə qolu deyilir

Cismə iki qüvvədən daha çox qüvvə təsir edir.


O dayaq nöqtəsi olan çubuğa 4 qüvvə təsir edir: F₁, F₂, F₃ və F₄.
F₂ və F₄ qüvvələri çubuğu saat əqrəbi istiqaməti istiqamətində fırladır. 
F₁ və F₃ qüvvələri cismi saat əqrəbinin əksi istiqamətində fırladır.

Momentlər qaydası

Cismi saat əqrəbi istiqamətində fırladan qüvvələrin momentlərinin cəmi saat əqrəbinin əksinə fırladan qüvvələrin momentlərinin cəminə bərabər olarsa, onda cisim tarazlıqda qalır:
M₁+M₃=M₂+M₄.
O fırlanma oxu olan cismə, bu nöqtədən r məsafəsində qüvvə təsir edir.

Bu qüvvənin momenti: 

Qüvvənin qolu:

• 
  – çubuq ilə qüvvənin istiqaməti arasındakı bucaqdır.
  

Fırlanma oxu olan cismin tarazlıq şərti
Tərpənməz ox ətrafında fırlanan cismin bütün nöqtələri çevrə üzrə hərəkət edirlər. Bu çevrələrin mərkəzləri bir ox üzərində yerləşir və bu oxa fırlanma oxu deyilir. Fırlanma oxu olan cismi fırlatmaq üçün, ona tətbiq olunan qüvvə fırlanma oxundan müəyyən məsafədə şəkil müstəvisinə perpendikulyar istiqamətdə təsir etməlidir. Şəkil 6.1-də göstərilən və qüvvələri cismi 00' oxu ətrafında fırlada bilər. Fırlanma oxundan müxtəlif məsafədə yerləşən cismin hissəciklərinin xətti sürət və təcilləri müxtəlif olur, lakin bucaq sür'ətləri isə eyni olur.
Fırlanma hərəkətini xarakterizə edən əsas kəmiyyətlər: qüvvə momenti, ətalət momenti, im-puls momenti və qüvvə momenti impulsdur.
Tutaq ki, bərk cismin kütlə hissəsi fırlanma oxundan məsafədədir
Bu –yə təsir edən daxili və xarici qüvvələrin əvəzləyicisini ilə göstərək. Onda Nyutonun 2-ci qanununa əsasən yaza bilərik:

Bu tənliyin hərtərəfini vektorial olaraq radius vektoruna vuraq:

=

Bu düstur iverilmiş cisim elementinə təsir edən qüvvə momentini verir. Yəni

Aşağıdakı kimi də yazmaq olar:

= = =

Bu düsturda sağ tərəfdəki axırıncı ifadə iki kolleniar vektorların vektorial hasili olduğundan 0-abərabərdir. Yəni

Onda,

alarıq. Burada hasili impuls moment adlanır və ilə işarə olunur. Onda belə yaza bilərik:

Bu ifadədən görünür ki, cisim elementinin impulsunun həmin elementin radiu svektoruna hasil iimpuls momenti verir. Bunu nəzərə alsaq aşağıdakı kimi yaza bilərik:

Deməli, cisim elementinə təsir edən qüvvə momenti həmin elementin impuls momentinin zamana görə birinci tərtib törəməsinə bərabərdir.

Ədəbiyyat

1. 
   https://az.wikipedia.org/wiki/Moment
   
2. 
   https://fizika.xyz/pdf-materiallar/mexanika/59-quvv-momenti.html
   
3. 
   Fizika -1 (Mexanika, molekulyar, elektrik)