Mövzu 1 “Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin məqsəd və vəzifələri. I mühazirənin plani

Təklif məktubu
Təklif məktubu adətən işgüzar əməkdaşlığı, malların əldə edilməsini, xidmətlərdən istifadəni və s. özündə birləşdirir. Ticarət fəaliyyətində təklif (ofert) –konkret şərtlər göstərilməklə sazişin imzalanması üçün satıcı tərəfindən mümkün alıcılara əmtəə və xidmətlər təklifi ilə göndərilən məktubdur.
Təklif məktubu xəbərləşənə ilk dəfə göndərilirsə, orada təşkilat – müəllif barədə müəyyən məlumat verilə bilər.
Təklif məktubunda (bu isə bir adresata göndərildiyi kimi, bir neçəsinə də göndərilə bilər) verilə bilər:
- ya sonrakı sazişin imzalanması, ya da ki, işgüzar əməkdaşlıq üzrə adresatın digər fəaliyyətlərinə əsas verə bilən təklif olunan konkret əmtəə və xidmətlər barədə ətraflı məlumat;
- gələcək əməkdaşlıq üçün sövdələşmələrin başlanğıcına faktiki şəkildə dəvət edən ümumi məlumat.
Təklif məktubu üçün aşağıda verilmiş açar ifadələrin istifadəsi səciyyəvidir:
“Razılaşmanın təsdiqi olaraq sizə ...təklif edirik”.
“... əlaqədar olaraq sizə ... təklif edirik”.
“... şərti ilə sizə ... təklif edirik”.
“... sizə təklif edirik”.
Təklif məktubu təşəbbüs xarakteri daşıdığı kimi, əlaqədar alıcı və ya istehlakçının tələbinə cavab da ola bilər.
Ticari təkliflər (ofertlər) iki növdə olur: ümumi və xüsusi.
Əmtəə və xidmətlərin ümumi təklifi bir çox alıcıya yönəlmiş olur və müəllif əmtəə satışında və xidmətlərin göstərilməsində öhdəçilik daşımır.
Xüsusi təklif malın çatdırılması və ya kəmiyyət, keyfiyyət və qiymət xarakteristikası, güzəştlər, endirimlər və s. xidmətlərin göstərilməsi ilə konkret alıcıya istiqamətlənmiş olur. Xüsusi təklif satıcını öz malını satmaq və ya təklif olunan şəxsə xidmətin göstərilməsi öhdəçiliyi ilə bağlayır, ona görə də onun əsas komponenti təklifin qüvvədə olma müddətinin göstərilməsidir. Məsələn, “Təklif ... qədər qüvvədədir”. Göstərilmiş müddətdə müsbət cavabın verilməməsi təklifin qəbulunun imtina edilməsinə bərabərdir.
Xüsusi təklifdə istifadə olunan açar ifadə aşağıdakılar ola bilər:
“Razılaşmamızın təsdiqi olaraq sizə.... təklif edirik”.
“... təklif edirik”.
“... qəti şəkildə təklif edirik”.
Reklam məktubu
Reklam məktubu əldə edilməsinə həvəsləndirmə formasında əmtəə və xidmətlərin təsvirini birləşdirən ticari məktubdur. Ticari fəaliyyəti həyata keçirən istənilən şirkət istehsal olunmuş məhsul və ya göstərilən xidmətlərin reklamı ilə məşğul olmalıdır. İşgüzar yazışma təcrübəsində məzmununa görə müxtəlif reklam məktublarından istifadə olunur. Onları şərti olaraq iki qrupa ayırmaq olar:
- əmtəə və xidmətlər təklifini verən məktublar;
- şirkət haqqında məlumatı özündə ehtiva edən məktublar.
İşgüzar məktubların göstərilən növlərindən başqa reklamda əmtəə və xidmətlər haqqında ətraflı, bəzən isə bütün təfsilatı ilə göstərilən müxtəlif növ elanlar, bülletenlər (qısa rəsmi məlumatlar) geniş tətbiq olunur. Onlar reklam məktubları deyil, lakin reklam fəaliyyətini dəstəkləyir və bir qayda olaraq şirkət və ya mal haqqında ilkin informasiyanı məhz reklam məktubundan və ya digər üsulla maraqlı tərəfin tələbinə müvafiq şəkildə təqdim olunurlar.
Reklam məktubları aşağıdakı qaydalara riayət edilməklə tərtib olunur:

1. 
   Müxtəsərlik. Reklam məktubu bir səhifədən artıq olmamalıdır, belə ki, bir səhifədən artıq həcmə malik reklam mətni çox güman ki, axıra qədər oxunmaya­caqdır.
   
2. 
   Zərurilik. Reklam məktubunun mətni lakonik, aydın, məlumatverici olmalıdır. Reklam məktubunda şirkət, onun təklif etdiyi əmtəə və xidmətlər haqqında ətraflı məlumat verilməsinə ehtiyac yoxdur. Şirkəti, onun mallarını digər istehsalçılardan fərqləndirən cəhətləri göstərən yalnız ən əhəmiyyətli məlumatları göstərmək lazımdır.
   
3. 
   Dəqiqlik. Reklam məktubunda şirkətin xidmətlərini, onun nailiyyətlərini və üstünlüklərini həddən artıq tərifləmək lazım deyil, belə ki, istənilən məlumatı hər zaman yoxlamaq heç də çətin məsələ deyil.
   
4.