Mövzu-1 “AZƏrbaycan multikulturaliZMİ” FƏNNİNİn predmeti, metodlari, funksiyalari və

alternativi yoxdur. Əlbəttə, bizə məlumdur ki, bununla

bağlı müxtəlif fikir və baxışlar var. Bəziləri multikulturalizmin iflasa

uğradığını iddia edirlər, ancaq müsbət nümunələr var. Bizim üçün

multikulturalizm dövlət siyasətidir və bizim həyat tərzimizdir” .

Bu gün dünyada multikulturalizm siyasətinə ikili baxış formalaşmışdır

desək, səhv etmərik. Qabaqcıl Avropa ölkələrindəki multikultural

mühit son zamanlar dövlət siyasətindən kənarda, stixiyanın öhdəsinə

buraxılmışdır. Buna əsas səbəb kimi Böyük Britaniyada, Fransada,

Almaniyada və başqa inkişaf etmiş Avropa ölkələrində get-gedə

dərinləşən mənəvi böhranı göstərə bilərik. Başqasına, özündən olma-

yana acımamaq “öz və özgə” qarşıdurmasının kəskinləşməsinə gətirib

çıxarır. Artıq bu ölkələrdə multikulturalizmin gələcəyinə inanmırlar.

Böyük Britaniyanın sabiq Baş naziri Devid Kameron (2010-2016) bu

vəziyyəti ümidsiz kimi qiymətləndirir və qeyd edir ki, onun ölkəsində

multikulturalizm siyasəti iflasa uğramış sayıla bilər. Bu yanaşmanı

bütövlükdə multikulturalizm siyasətinin bədbin qütbü adlandıra bilərik.

İkinci qütb isə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin formalaşdırdığı

nikbin qütbdür. Azərbaycan – multikulturalizmin təntənəsini yaşadan

ölkə, multikulturalizm isə Azərbaycanda məhz dövlət siyasətidir.

Tarixən Azərbaycanın multikultural və tolerant bir ölkə olması,

burada multikulturalizmin xalqın həyat tərzi səviyyəsinə yüksəlməsi,

həmçinin dövlət tərəfindən cəmiyyətdəki etnik-mədəni müxtəlifliklərin

qorunması istiqamətində böyük layihələrin həyata keçirilməsi

Azərbaycanın dünyada multikulturalizm mərkəzlərindən birinə çevrilməsinə

səbəb olmuşdur. Leksikona “multikulturalizmin Azərbaycan

modeli”, “Azərbaycan multikulturalizmi” kimi terminlər daxil olmuşdur.

Azərbaycanın multikulturalizm sahəsində əldə etdiyi mütərəqqi

təcrübəyə dünyada maraq artmaqdadır. Bunun bariz göstəricisi son

dövrdə bir sıra Azərbaycan və xarici ölkə ali məktəblərində “Azərbaycan

multikulturalizmi” adlı fənnin tədris olunmasıdır.

Bu fənnin predmeti nədir? O, nəyi öyrədir?

“Azərbaycan multikulturalizmi” fənni əsrlər boyu multikulturalizmin

Azərbaycanda meydana gəlməsinin səbəblərini, onun mahiyyətini,

nəzəri-ideoloji, hüquqi-normativ əsaslarını, fərqli cəhətlərini, o

cümlədən üstünlüklərini, müasir durumunu və inkişaf perspektivlərini

öyrədir.

Fənnin qeyd olunan predmetinə uyğun olaraq onun əsas məqsədi

tələbələrə Azərbaycan Respublikasının multikulturalizm siyasətinin

mahiyyətini, onun xüsusiyyətlərini və bu siyasətin ölkədə uğurla həyata

keçirilməsinin səbəblərini izah etməkdir.

Eyni zamanda “Azərbaycan multikulturalizmi” fənnini öyrənən

tələbə Azərbaycan tarixinin, ədəbiyyatının, mədəniyyətinin, dilinin, psixologiyasının,

etnoqrafiyasının, siyasətinin, sosiologiyasının da əsas yaranış

və inkişaf istiqamətlərini öyrənmiş olur. Buradan isə birbaşa yaxın

yol areala (Qafqaza), bir qədər uzaq yol isə bütün Şərqə aparır.