Mövzu 1: Büdcənin sosial- iqtisadi mahiyyəti və funksiyaları

KitabYurdu.az 
15

---

5 
nın subyektləri və yerli özünüidarəetmə səlahiyyətli orqanları tərəfindən 
müstəqil olaraq müəyyən edilən əlavə mənbələr aiddir. 
Büdcə sistemi səviyyələri arasında gəlir və xərclərin bölgüsü – mərkəzi 
icra və yerli idarəetmə orqanlarına müvafiq gəlir növləri və xərclərin həyata 
keçirilməsi üçün səlahiyyətlərin ( tam və qismən) verilməsidir. 
Büdcənin balanslaşdırılması- hər bir büdcə balanslaşdırılmalıdır, yəni 
büdcədə nəzərdə tutulmış xərclərin həcmi büdcənin gəlirlərinin və büdcə 
kəsirinin maliyyələşdirilməsinə sərf edilən məbləğin həcminə uyğun 
olmalıdır. 
Büdcə xərclərinin ödənilməsinin ümumiliyi- büdcənin bütün xərclərinin 
ümumi gəlirdən maliyyələşdirilməsi deməkdir. 
Büdcə vəsaitlərindən istifadənin ünvanlığı və məqsədli xarakteri- büdcə 
vəsaitləri konkret məqsədlərinə maliyyələşdirilməsi üçün konkret ünvanların 
sərəncamlarına verilir. 
Dövlət büdcəsinin tərtibi, müzakirəsi və icrası zamanı bu prinsiplərə ciddi 
əməl edilməsi zəruridir. 
Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi 
Bildiyimiz kimi dövlətin idarəetmə funksiyasını hakimiyyət orqanları 
həyata keçirir. Onların vəzifələrinin yerinə yetirilməsi, ümumdövlət 
tədbirlərinin maliyyə təminatının həyata keçirilməsi üçün mərkəzləşdirilmiş 
maliyyə fondu- dövlət büdcəsi yaradılır. 
Dövlət büdcəsinin məqsədi ölkənin iqtisadi, sosial və digər strateji 
proqramların və problemlərin həlli, dövlətin funksiyalarının həyata 
keçirilməsi üçün qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada maliyyə 
vəsaitinin toplanması və istifadəsini təmin etməkdir. Dövlət büdcəsi 
ümumdövlət hakimiyyət və idarəetmə orqanlarının , elm, təhsil, səhiyyə, 
sosial və digər sahələrin inkişafının maliyyələşdirilməsini həyata keçirir. 
Eyni zamanda dövlət büdcəsi iqtisadiyyatın struktur dəyişikliklərinin
maliyyələşdirilməsinə, istehsal sferasında perspektiv istiqamətlərinin
inkişafına, yeni ərazi- istehsal komplekslərinin mənimsənilməsinə 
yönəldilir. Dövlət büdcəsi təhsilin, səhiyyənin, mədəniyyətin, incəsənətin, 
idmanın və kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafında böyük rol oynayır.