Mövzu 1: Büdcənin sosial- iqtisadi mahiyyəti və funksiyaları

 
KitabYurdu.az 
17

---

7 
Bələdiyyə( yerli) büdcələr. 
Yerli vətəndaş birliklərinin yaradılmasının hüquqi bazası “ Yerli 
özünüidarəetmə haqqında Avropa xartiyası” nda , Azərbaycan 
Respublikasının yerli özünüidarəetməyə dair sənədlər toplusunda öz əksini 
tapmışdır. 
Yerli özünüidarəetmə dedikdə, yerli özünüidarəetmə orqanlarının qanun 
çərçivəsində, məsuliyyəti öz üzərinə götürərək yerli əhalinin mənafeyi
naminə dövlət işlərinin böyük bir hissəsini nizama salmaq və onu idarə 
etmək hüququ və real bacarığı başa düşülür. 
Bələdiyyə - qanunla müəyyən olunmuş ərazi hüdudları daxilində yerli 
özünüidarəetmə formasıdır.
“Bələdiyyələrin 
statusu haqqında” Azərbaycan Respublikasının 
Qanununun 33- cü maddəsinə əsasən bələdiyyə mülkiyyətinin tərkibinə yerli 
vergilər və ödənişlər hesabına formalaşan yerli büdcənin vəsaitləri, 
bələdiyyələrin büdcədənkənar fondları daxil edilir. 
Bələdiyyə maliyyəsinin əsasını yerli büdcələr təşkil edir.
Yerli büdcə- bələdiyyə statusuna uyğun olaraq özünüidarəetmə 
prinsiplərini reallaşdırmaq, bələdiyyələrin Azərbaycan Respublikası 
Konstitusiyası və qanunları ilə müəyyənləşdirilmiş səlahiyyətlərini həyata 
keçirmək üçün formalaşan və istifadə olunan maliyyə vasitəsidir. Yerli 
büdcələrin formalaşmasını, tərtibi, müzakirəsi və təsdiqi, icrasına nəzarət “ 
Büdcə sistemi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu əsasında 
həyata keçirilir. 
Yerli büdcələrin iqtisadi mahiyyəti onun təyinatında öz əksini tapır və 
aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir: 
- yerli bələdiyyə orqanlarının fəaliyyətinin maliyyə təminatı olan pul 
fondlarının yaradılması. 
- fondların təsərrüfatın müxtəlif sahələri arasında bölgüsü və istifadə 
olunması. 
- bu orqanların tabeçiliyində olan müəssisə, idarə və təşkilatların maliyyə- 
təsərrüfat fəaliyyətinə nəzarət. 
Yerli büdcələrin tərtibi və icrası prosesində büdcə sisteminin 
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş prinsipləri və Azərbaycan 
Respublikasında tətbiq olunan büdcə təsnifatından istifadə olunur. Yerli