Microsoft Word 1-ci m vzu- fh t snifati

 
Enerji sistemlərində, mühəndis və texnoloji şəbəkələrində qəzalar. 
Enerji  sistemlərində  zədələnmələr  tufan,  partlayış,  yanğın,  qurğunun  dağılması 
nəticəsində, eləcə də sistemin özündəki qəzalar üzündən baş verə bilər.  
     Nəqliyyat  sahəsində  qəzaların  ən  cox  baş  verən  hadisələrdəndir.  Dünyada  baş 
verən  texnogen  mənşəli  fövqəladə  hadisələrin  2/3  hissəsi  nəqliyyatda  baş  verən 
qəzalarla  xarakterizə  olunur.Yerdə  qalan  digər  üçdə  bir  hissəni  sənaye  və  enerji 
obyektlərində baş verən ən iri həcmli yanğınlar və digər texnogen fəlakətlər təşkil 
edir.  Hazırda  mövcud  olan  hava,  dəmir  yolu,  su,  avtomobil,  boru  kəməri,  habelə 
kosmik  nəqliyyat  növləri  arasında  avtomobil  nəqliyyatı  qəzaların  sayına  görə 
birinci  yer  tutur.  Nəqliyyat  vasitələrində  avtomobillərin,  dəmir  yolu  qatarlarının 
toqquşmasından,  tormozların  sıradan  çıxmasından,  yanğın  və  partlayışlardan  baş 
verən qəzalardan əlavə, yerüstü nəqliyyat kommunikasiyalarında, xüsusən də təbii 
fəlakətlər zamanı, yolların nasazlığı nəticəsində qəzalar olur. 
      Respublikamızın  ərazisində  ümumən    0,08  min  kv.km  sahədə  kimyəvi 
zəhərlənmə  baş  verə  bilər  ki,  burada  təxminən  231  min  nəfər  əhali  yaşayır.  Belə 
təhlükə  ən  çox  Abşeron  yarımadası,  Bakı,  Sumqayıt,  Şirvan  və  Gəncə  şəhərləri 
üçün  xarakterikdir.  Qeyd  etmək  kifayətdir  ki,  1992-1998-  ci  illərdə  belə 
obyektlərdə  kimyəvi  təhlükəli  maddələrin  ətraf  mühitə  sızması  ilə  nəticələnən 
ondan çox qəza olmuş, bu zaman yüzdən artıq adam zərər çəkmişdir. Atmosferin, 
su  hövzələrinin və torpaağın  sənaye  tullantıları və  digər  maddələrlə çirklənməsi, 
zəhərlənmələrə  məruz  qalması  son  dərəcə  təhlükəlidir,  çünki  belə  hallar  təbiətdə 
ekoloji tarazlığı pozur. 
Müasir  sənaye  müəssisələrində  su  kəmərinin,  digər  energetika  və  kommunal  –
mühəndis  şəbəkələrinin    nə  demək  olduğu  bu  müəssisəiərdə  istehsalın  nəhəng 
enerji tutumunu xarakterizə edən rəqəmlərdən məlum olur: 1 ton koksun, istehsalı 
üçün  3  kub  metr,  poladın  istehsalı  üçün  20  kub  metr,çuqun  üçün  250  kub  metr, 
quru kənd təsərrüfatı bitkilərinin istehsalı üçün 500 kub metr və s. su tələb olun
 
 

---