M?vzu m?asir t?lim formalar?,i? ?sullar? v? texnikalar? plan 1
2. Yazılışı çətin sözlərin öyrədilmə sistemi Metodik ədəbiyyatda yazılışı çətin sözlərin proqnramdakı ardıcıllıqla qruplaşdırılaraq sistemlə öyrədilməsi məsləhət görülür.
Professor Y.Kərimov yazır: «Təcrübə göstərir ki, çətin sözlərin qrafik cəhətdən bənzərliyə, oxşar orfoqramlarına görə qruplaşdırılaraq öyrədilməsi daha müvafiqdir. Qrafik cəhətdən və səslənməsinə görə yaxınlıq, həmin sözlərin yazılışının asan yadda qalmasını təmin edir»10.
Ümumiyyətlə, belə sözlərin şüurlu mənimsənilməsi və möhkəm yadda qalması üçün müxtəlif fikri assosiasiyalardan istifadə olunmalı, şagirdlər həm düşündürücü, həm də əqli fəallığı artıran rəngarəng çalışmalar üzərində işlədilməlidir. Hər dərsdən iki-üç yazılışı çətin yeni söz öyrədilməli və bunldar əlaqəli şəkildə təqdim edilməlidir.
Ümumiyyətlə, hər bir yazılışı çətin söz orfoqramın çətinlik dərəcəsindən asılı olaraq il ərzində təxminən 10-15 çalışmada öz əksini tapmalıdır. Yəni eyni söz vaxtaşırı çalışma mətninə daxil olunmalı, onlarla iş müəyyən sistemlə təşkil edilməlidir. Y.Kərimov bu sistemi belə şərh edir:
Hər bir yeni söz şagirdlərin görmə qavrayışına təqdim edilməli, onların diqqəti yazılışı çətin orfoqramma yönəldilməlidir;
Şagird sözün səs-hərf tərkibini qavramalıdır;
Şagird sözün leksik mənasını başa düşməlidir;
Şagird sözdə buraxılış orfoqrammı yerinə qoyub müəllimin diktəsinə əsasən yazmağı bacarmalıdır;
Şagird sözü cümlədə işlədə bilməlidir;
Bir məşğələdə 4-dən artıq yazılışı çətin söz verilməməlidir;
Yazılışı çətin söz sonrakı çalışmalarda təkrarlanmalıdır;
Yazılışı çətin sözlərin tədrisi prosesində görülən hər cür qrammatik, leksik və orfroqrafik iş isə dilin mənimsənilməsini asanlaşdırır, təlimin şüurlu və möhkəm olmasına şərait yaradır.