Mövzu müəssisələrin rəqabətliliyinin artırılması və qarşıya çıxa biləcək problemlərin həlli
Resursların səmərəli bölüşdürülməsi
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1.2 Resursların səmərəli bölüşdürülməsi
Adam Smit və digər ekonomistlər bildirirlər ki, sağlam rəqabət bütövlükdə iqtisadiyyat üçün çox əlverişlidir, çünki o, resursların səmərəli paylanmasına səbəb olur.Mükəmməl rəqabətin resursları səmərəli bölüşdürülməsinin ən dəqiq şəkildə italyan iqtisadçısı Vilfredo Pareto tərəfindən verilmişdir.
7
Paratoya görə resurslar düzgün bölüşdürüldüyü halda, heç kim digərinin vəziyyətini pisləşdirmədən öz vəziyyətini yaxşılaşdıra bilməz. Deməli bu halda resursların artıq xərclənməsi mövcud deyildir.Əgər , cəmiyyət “nə, necə və kimlər üçün“ istehsal etmək qərarını qəbul edibsə, kiminsə vəziyyətini pisləşdirmədən, heç olmazsa bir iştirakçının vəziyyətini yaxşılaşdlrmaq mümkündürsə, resursaların istifadəsində israfçılığa yol verilmişdir. Paretoya görə optimallıq konkret vəziyyətdə israfçılığın olub –olmamasını göstərən səbəblər təklif edir.Lakin bu səbəblər resursların necə bölüşdürülməsini göstərmir, çünki o, üç iqtisadi məsələdən, yalnız ikisinə nə istehsal etmək və necə istehsal etməyə aiddir.O,çox çətin olan üçüncü sualı – kimin üçün istehsal eməyi kənarda qoyur.Paretoya görə həttə qeyri-bərabərlik şəraitində də resurslar səmərəli bölüşdürülə bilər.
Şəkil 2.də göründüyü kimi X 1 və X
2 istehlakçıların əldə edə biləcəkləri faydalılıq mərhələləri təsvir edilmişdir. A və B nöqtələrində əhalinin bütün nemətləri uyğun olaraq X 1 və X 2
- istehlakçılarına verilmişdir. A nöqtədindən B nöqtəsinə istiqamətləndikcə, nemətlər X 2 və X
1 istehlakçılar arasında paylaşılır.Buna əsasəndə bu halda X 2 istehlakçısının vəziyyəti zəiflətir.X 1 istehlakçısının vəziyyəti isə yaxşılaşır.Məqsəd qoyulan faydalılıq əyrisi mənfi meyillidir.Bu o deməkdir ki, əgər heç olmasa bir resurs israf edilmirsə, bir tərəfin vəziyyıtinin güclənməsi hökmən digər tərəf üçün resursun zəifləməsi yəni onun vəziyyətinin pisləşməsinin nəzərdə tutur.
8
Məqsədə çatan faydalılıq sərhədində bütün gördüyümüz nöqtələr səmərəli, sərhəd daxilində qalan hissə isə qeyri- səmərəli hesab edilir.
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|