Muhammad al – xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg’ona filiali 681. 22-guruh talabasi

KIRXGOFNING IKKINCHI QONUNI
Umuman, elektr zanjir bir necha EYUK manbalaridan va rezistorlardan tashkil topgan bo’lishi mumkin. Rasmda E₁ va E₂ manbalar generator rejimida ishlaydi, ya’ni ulardagi EYUK lar va utayotgan toklar bir xil yunalgandir. Bunda В va A nuqtalar orasidagi kuchlanishni quyidagicha aniqlash mumkin:

Sunggi tenglama Kirxgofning ikkinchi o’rnuni nomi bilan mashxur: xar qanday yopiq konturda barcha EYUK larning algebraik yigindisi usha konturdagi qarshiliklarda yuzaga kelgan barcha kuchlanishlar tushishlarining algebraik yigindisiga teng.
Elektr yurituvchi kuchlarning va kuchlanishlar tushishlarining ishorasini aniqlash uchun konturni aylanib chiqishda ixtiyoriy yunalish tanlab olinadi.
Agar EYUK ning yoki qarshilikdan utayotgan tokning yunalishi konturni aylanib chiqish yunalishi bilan bir xil bo’lsa, u xolda EYUK va kuchlanishning tushishi I·R. "+" ishorasi bilan, agar EYUK yoki tokning yunalishi konturni aylanib chiqish yunalishiga qarama-qarshi bo’lsa, "—" ishora bilan olinadi.
SIMLARDA ELEKTR ENERGIYASINI UZATIS’DA KUCHLANISHLARNING TUSHISHI
Elektr energiya iste’molchiga simlar orqali uzatiladi. Simlar qisqa bulganda ularning qarshiligini e’tiborga olmasa xam buladi. Simlar uzun bulganda ularning qarshiligini e’tiborga olish kerak, chunki tok utganda, ularda kuchlanishning tushishi katga bo’ladi :
Liniyaning boshi va oxiridagi kuchlanishlar farqi liniyadagi kuchlanishning pasayishiga teng bulib, yuqotilgan kuchlanish deyiladi, ya’ni:
Liniyaning boshidagi kuchlanish U₁, uzgarmagan paytda liniyaningtiridagi kuchlanish U₂ tokka bog’liq, bo’ladi. Liniyadagi tok qancha katta bo’lsa, kuchlanishning tushishi ∆U shuncha katta bo’lib, liniyaning oxiridagi kuchlanish U₂ ni kamaytiradi:
Iste’molchilarda kuchlanishning uzgarishi ruxsat berilgan doirada bo’lishi kerak.
Kichik quvvatli iste’molchilar (yoritgichlar) uchun yuqotilgan kuchlanish —2,5, +5%, katta quvvatli iste’molchilar (dvigatellar) uchun ±5% dan yuqori bo’lmasligi kerak.
Agar yuqotilgan kuchlanishning ruxsat berilgan miqdori ma’lum bo’lsa, formuladan foydalanib liniyasimining zarur bo’lgan kundalang kesimini aniqlash mumkin:
Bunda: Р₁ — liniyaning boshidagi kuvvat, Р₂ — liniyaning oxiridagi quvvat. ∆P=1∙∆U— liniyada yuqotiladigan quvvat.
Shunday qilib, liniyadagi tok ortishi bilan kuchlanishning tushishi xam ortadi. Foydali ish koеffitsiyenti esa kamaya borar ekan.