Muhammad al-Xorazmiy Nomidagi Toshkent axborot texnalogiyalar Universteti 002-guruh talabasi Ro’zatov Jo’rabekning fizika fanidan tayyorlagan dedlaini

Radiotoʻlqinlar, elektromagnit to'lqinlar boʻlib, yorugʻlik tezligida boʻsh joylarda tarqaladi. Radio toʻlqinlarning tabiiy manbalari chaqmoq chaqishi va astronomik

To’lqin uzunligini qisqartirish uchun induktivlik va sig’im qiymatini qisqartirish kerak. Shu sababli, Gerts o’z tajribalarida g’altak o’rami va kondensator qoplamalari yuzasini kamaytirib, qoplamalarni kengaytirish hisobiga yopiq tebranish konturidan ochiq tebranish konturiga o’tish usulini topdi

• To’lqin uzunligini qisqartirish uchun induktivlik va sig’im qiymatini qisqartirish kerak. Shu sababli, Gerts o’z tajribalarida g’altak o’rami va kondensator qoplamalari yuzasini kamaytirib, qoplamalarni kengaytirish hisobiga yopiq tebranish konturidan ochiq tebranish konturiga o’tish usulini topdi
• Natijada chaqnash oralig’i bilan ajralgan ikkita sterjenli (simli) tebranish konturini hosil qildi Agarda, yopiq tebranish konturida o’zgaruvchan elektr maydoni kondensator qoplamalari orasiga joylashgan bo’lsa, ochiq tebranish konturida esa, o’zgaruvchan elektr maydoni kontur atrofidagi fazoni egallaydi.
• Ochiq tebranish konturining ko’rinishi
• Radioaloqani tashkil etishning tarkibiy sxemasi
• Radio to‘lqinlarini uzatish va qabul qilishda tebranish konturining ishlash prinsipi
• To’lqinlarning qaytishi – tarqalish yo’nalishining o’zgarishi bilan kechadigan to’siqlardan to’lqinlarning qayta nurlanishi.
• To’lqin uzatgich – elektromagnit energiyani uzatishga mo’ljallangan metall truba yoki dielektrik sterjen.

T – davr
V - chastota
C – kondensator
L - induktivlik
W – siklik chastota
Tok kuchining garmonik tebranishi
Agar zanjirdagi tokkuchi vaqt o’ishi bilan qiymat yo’nalish jihatdan o’zgarsa ( erkin zaryadlarning tezligi va tartibli xarakat yo’nalishi ) bunday tokka o’zgaruvchan elektr toki deyiladi
I - tok kuchining oniy qiymati
C – kondensator sig’imi
L – g’altakning induktivligi
Tok kuchining garmonik tebranishi
3 - rasim
Zaryadning garmonik tebranishi
Zaryadnin ixtiyoriy vaqtdagi qiymati quydagi formula bo’yicha topiladi.
Q - zaryadning qiymati
Q0 – zaryadningboshlang’ich qiymati
t – qaralayotgan vaqt
L - induktivlik
O’zgaruvchan tok zanjirida aktiv va reaktiv qarshiliklar ketma ket ulangan xol uchun vektor digramma
4 - rasim
- Aktiv qarshilikdagi kuchlanish
- Sig’im qarshilikdagi kuchlanish
Induktiv qarshilikdagi kuchlanish
O’zgaruvchan tok zanjirida sig’im qarshiligi.
Ochiq tebranish konturi