Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiy

SUN`IY NAFAS BERISH USULLARI
Nafas yo`llari utkazuvchanligini tiklash, nafas tovush boylamlarininig spazmi,nafas yo`llariga kusuk massasininig tikilishi,intubatsion naychaninig buralib ketishi,tilning xalqumga ketib qolishi va shu kabilar oqibatida nafas faoliyati tuxtashi mumkin.
Nafas yo`llari tulik yoki qisman bekilishi mumkin. Bexush holatda yotgan odamda nafas yo`llari erkin o`tkazuvchanligini tiklash uchun tez va izchillik bilan qo`yidagi tadbirlarin o`tkaaizsh zarur:
1) Bemorni qattiq yuzaga chalqancha yoyqizish.
2) boshini orqaga engashtirish.
3) Pastki jag`ini oldinga va yuqori surish va og`zini och.
4) Og`iz va tomoqni shilimshiq va boshqalardan tozalash.
5) bemorni og`ziga xavo yuborib, kukrak qafasi ekskursiyasi va nafas chiqarishni kuzatib turish mumkin.
Og`izdanog`izga yoki og`izdanburunga nafas berishusuli nafas oldirishninig eng ta`sirchan va oddiy usulidir. bemor boshini orqaga ko`proq engashtirib, chalqanchayotqiziladi. Buning uchunbemorning kuraklari ostiga bolishga uxshatib yumoloqlangan adyol qo`yiladi. Bemorninig burni barmoqlar bilan qisiladi, Og`ziga doka yoki ro`molcha yopiladi va chuqur nafas olib xavo bemorninig og`ziga puflanadi. Nafas chiqarish susut bo`ladi, birminutda taxminan 12-16 marta puflanadi. Bemorning jag`lari maxkam qisilgan xollarda og`izdan burunga sun`iy nafas oldirish ususli foydali hisoblanadi. bu maqsadda birqul bilan bemorninig boshi manglayidan orqagakutarilib, og`zi berkitiladi. So`ngra chuqur nafas olib lablar bilan burnini kamrab olib jadallik bilan nafas puflanadi.
Bu qadamli qo'llanma siz va yaqinlaringiz uchun ko'plab muhim tibbiy amalga oshirish usullarini ta'lim etadi. Bundan tashqari, bu qadamli qo'llanma faqatgina birinchi yordamni ko'rsatish uchun tavsiya etiladi va yaralanmalar haqidagi ma'lumotlar, tezda tibbiy yordamni talab qiladigan ko'rinishlarni aniqlashda asosiy ma'lumotlar bilan ta'minlanadi
Birinchi tibbiy yordamni ko'rsatish uchun quyidagi malumotlarga ega bo'lishingiz kerak:
1. Yaralanma yoki kasallik haqida ma'lumotlar: Yaralanma yoki kasallikning tafsilotlarini, belgilarni va davolash tarihini bilmak muhimdir.
2. Bemorning umumiy holati: Bemorni qanday his qilishi, qon bosimi, nafas olishi, tug'ilganlik sanasi, o'g'riqlik darajasi kabi ma'lumotlarni bilish kerak.
3. Tashxis: Bemorni tekshirib chiqish uchun bazi savollar berilishi mumkin. Misol uchun, o'g'riqlarining nima vaqt bilan boshlanganligini bilish, qon sinfi qiymatlarini bilish, alergik reaksiya va davolanuvchi mahsulotlarga nisbatan allergiyaligini aniqlash kabi.
4. Birinchi tibbiy maslahatni taklif etish: Tuzatilishi lozim bo'lgan tibbiy imkoniyatlarni oshirish uchun bemorga maslahat berishingiz mumkin.
5. Qoidalar va ko'rinishlar: Tashxisdan so'ng bemorning qoidalar va ko'rinishlarga rioya etishi lozim bo'ladi. Bu davolarni to'g'ri amalga oshirish uchun zarur bo'lgan maslahatlar, o'simliklar yoki dori vositalar kabi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Bu malumotlar bilan birinchi tibbiy yordamni ko'rsatishda sizga yordam beruvchi shaxs bemorni qanday davolash kerakligini aniqlash va uni yo'lga qo'yishda yordam bera oladi. Shuningdek, sizning imkoniyatingiz doirasida tibbiy xizmat taqdim etish uchun qanday ilovalarni amalga oshirishni bilishingiz kerak
Birinchi tibbiy yordam, bir kishi yoki hayvonning acil sharoitida tibbiy ko'makni tez va samarali tarzda ko'rsatishdan iboratdir. Bu, hayoti uchun muhim bo'lgan yonimlar, jismoniy zararlar yoki sog'lomlik muammolariga tez hal qilish imkonini beradi
Tez tibbiy yordamning asosiy maqsadlari quyidagilar bo'lishi mumkin:
1. Hayotni saqlash: Tez tibbiy yordam quyi tanasal organlarga zarar yetkazgan holatlarda hayotni saqlashga yordam beradi. Masalan, yo'lga chiqqan og'ir qo'shimcha og'irligi bilan dum olishni to'xtatish, qandaydir xom asabiylik natijasida pichoqqa zor yetkazilgan zararni oldini olish.
2. Allohning rahmati: Birinchi tibbiy yordam o'tkazuvchilar uchun Allohning rahmat va himoyasi ni daromadga aylantiradi.
3. Xavfsizlik: Tez tibbiy yordam zarar yetkazgan shaxsning sog'lomligini qo'llab-quvvatlaydi va keyinchalik kelishi mumkin bo'lgan komplikatsiyalarning oldini oladi.
4. Qon yo'llarini saqlash: Zararni oldindan to'xtatish yoki kamaytirish orqali tibbiy yordam, qon yo'llari va dam olish tizimlarini saqlashga imkon beradi.
5. Ko'rsatkich ko'mak: Tez tibbiy yordamning boshqa bir maqsadi, davolash jarayoniga oid ma'lumotlarni to'plash va tez va samarali davolashni amalga oshirish uchun noyob ko'rsatkich ko'makni taqdim etishi.
Tez tibbiy yordamning amaliyoti ko'rsatiladigan holatlarning bir qismi quyidagilardir:
- Qo'shimcha og'irligi bilan dum olishni to'xtatish.
- Xavfsizlik taqiqlangan shaxsni yangidan tanlash va uning asosiy funktsiyalarini saqlash.
- Zarar yetkazgan joyning iflosligini bartaraf etish.
- Qon yo'llarini bandlash va zararni oldindan to'xtatish uchun birinchi yardom jarayoni amalga oshirish (masalan, dam qilingan pichoqdan kurtulish).
- Tezroq bo'shlig'i bilan suv, xavfsizlik, termometr va boshqa vositalarni ishlatib, zarar yetkazgan shaxsning harorati, pulsi va tasiri sifatida holat haqida ma'lumotlarni topish.
Buning bilan birga, tez tibbiy yordam sertifikatining bo'lishi va umumiy ko'ngilocharligini saqlash ham muhimdir. Tez tibbiy yordamni ko'rsatishda, amal qiluvchi shaxsning nafsiy, jismoniy va intellektual rivojlanishiga e'tibor berish zarur.


Foydalangan adabiyotlar
1. G`.E.G`oipov Mehnat muhofazasi. T., "Mehnat" 2000y
2. O.Qudratov, T.G'aniev Hayotiy faoliyat xavfsizligi T., "Mehnat" 2004 
3. Yu.Dodoboev, M.Hamidov. qishloq xo`jaligi ishlab chiqarishda 
mehnat mu?hofazasi.T., "Mehnat" 2000y
4. G.I Belyakov Oxrana truda .M., "Agropromizdat" 1990 .