Muhandislik geologik tadqiqotlar

Inshootning 
kengligi 
Qavatlar soniga qarab burg’u quduqlar chuqurligi, m 
1 
2 
4 
8 
12 
30 
60 
120 
3,3 
3,6 
3,6 
6 
6,6 
6,9 
9,9 
12,3 
13,5 
15,9 
20,4 
24,3 
24 
32,4 
40,8 
Mustahkamligi yuqori bo’lishi lozim inshoot va binolarning asosini
o’rganishda ish chizmasi loyihasiga qo’shimcha ishlar kiritilishi mumkin, bu
ishlar poydevorni qancha chuqurlikka joylashtirish lozimligi, uning o’lchamlariga 
oid bo’lib, o’tkazilgan ishlarning natijasiga uncha katta ta’sir etmaydi. 
Qurilish kotlovanlari qazishda har qanday qonuniyatga buysunmaydigan, 
fizika – mexanikaviy xossalari o’zgaruvchan tog’ jinslariga katta e’tibor berish 
shart. 
Ish loyihasida o’tkazilgan muhandislik - geologik tekshirish ishlari
tamomila to’la, inshootning konstruktiv tomonlarini hisobga olgan holda, 
muhandislik - geologik sharoitni baholash bilan birga, qurilish olib borish
uslublarini, poydevor turlarini va ularning tejamlilik tomonlarini asoslab berilishi 
kerak. 

---

193 
27. LABORATORIYA VA KAMERAL ISHLAR. GEOLOGIK XARITA 
VA QIRQIMLARI. MUHANDISLIK GEOLOGIK HISOBOT 
27.1. Laboratoriya va kameral ishlar 
Laboratoriya ishlari muhandislik - geologik qidiruv tadqiqotlar davrida
olingan suv, yaxlit jinslarni tajriba yo’li bilan aniqlashdan iborat. Bunday ishlar 
maxsus muhandislik – geologik laboratoriya, markaziy laboratoriyalarda, ba’zan 
dalalarda olib boriladi. 
Laboratoriyada – gruntlarning granulometrik tarkibi, fizik xossalaridan:
hajmiy massasi, zichlik, tabiiy namligi, gilli gruntlarga xos bo’lgan
xususiyatlardan: ivishi, bo’kishi, plastikligi, ichki ishqalanish burchagi,
yonuvchanligi, siljishga qarshiligi, siqiluvchanligi va yer osti suvlarining
ximiyaviy tekshirishlari kiradi. 
Tajribaviy ishlar gruntlarni tarkibi va fizik – mexanik xususiyatlari
buyicha klassifikatsiyasini aniqlashtiradi, turli hisob ishlarida kerak bo’ladi. 
Kameral ishlar dalada va laboratoriyada aniqlangan natijalarni jamlab
ularni tahlil qilishdan iboratdir. Jumladan: muhandis - geologik xaritalar, 
qirqimlar, kolonkalar, jadvallarni tuzish.
Gruntlarning fizikaviy - mexanikaviy xususiyatlarining sonli ko’rsatgich-
larini, rejim kuzatishlarini, jinslarning darzbardoshligini va boshqa ko’rsatgich-
larni matematik ishlash shu jumladan EHM larda hisoblash. 
Turli hisobiy ishlar - masalan gruntlarning hisobiy mexanikaviy
ko’rsatgichlarni hisoblash. 
Muhandislik - geologik tadqiqotlar tugatilgandan so’ng geologik hisobot
tuziladi.