MühaziRƏ 7 İdarə Sİstemi veriLƏNLƏr bazasinin yaradilmasi

8.1 Verilən bazası idarə sisteminin təsnifatı
Verilənlər bazasının idarə sistemi verilənlər bazasının 3 modelinə uyğun olaraq iearaxir, şəbəkə və relyasion ola bilərlər. Birinci ikisinin çatışmayan cəhəti ondan ibarətdir ki onlar yazıları birləşdirən daxili göstəriciyə əsasən qurulurlar. Relyasion strukturun verilənlər bazasının yeganə bir məntiqi göstəriciyə əsasən qurulur. Relyasion verilənlər bazası adətən münasibətlər və daxil olan atributlar sayı ilə müəyyən olunur. Bu gün ən geniş yayılmış verilənlər bazasının idarə sistemi, verilənlərin relyasion modelinə əsaslanırlar. Bu digərləri ilə müqayisədə onların daha sadə anlaşılması və yüksək göstəricilərə malik olması ilə əlaqədardır. Verilənlər bazası relyasion idarə sistemləri idarə etdikləri VB(ver.baza)-nın tutumu və istifadəçilər sayına görə aşağıdaki kimi təsnifata malikdirlər.
1. Yüksək səviyyəli Relyasion verilənlər bazası(R.V.B) .yüzlərlə və minlərlə geqabaytlarla nəhəng VB-ı idarə etməyə və onlardan eyni zamanda minlərlə istifadəçinin istifadəsinə imkan verir. Belə sistemlərdən nəhəng koorperasiyalarda istifadə olunur
2.Orta səviyyəli R.V.B.S
Burada bir neçə yüz geqabayt tutumlu V.b-i idarə etməyə və ondan eyni zamanda yüzlərlə istifadəçinin istifadəsinə imkan verir. Bu sistemlərdən çox böyük olmayan korperasiyalarda və böyük firmalarda istifadə olunur.
3. Aşağı səviyyəli R.V.B.S
Burada 1 GB tutumlu V.B -nin idarə olunmasına və yüzə qədər istifadəçinin eyni zamansa istifadəsinə imkan verir. Bunlar çox böyük olmayan müəssisələrdə istifadə olunurlar.
4.Stolüstü V.B.S
Bu sistemlər bir istifadəçi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu servərə qoşulmaq üçün istifadə olunur. Bu gün ümümi qəbul olunmuş yanaşma verilənləri 3 səviyyəi təsvirini təmin edir:
1. Xarici model səviyyəsində
2.Məntiqi səviyyədə
3. Daxili səviyyədə

8.2. Verilənlərbazasının yaradılması

Verilənlər bazasının yaradılması 2 müxtəlif mərhələdəm ibarətdir:
1. Layihələndirmə məsəsləsi
2.İstismar və ya istifadəçi məsələsi
Layihələndirmə mərhələsində baza yaradıcıları yəni proqramçılar və ya baza admistratorları yerləşdiriləcək informasıyanın tərkibini öyrənir. Onu cədvəllərə ayırır. Bu cədvəllərin strukturunu, cədvəllər arası əlaqəni bazaya ola biləcək sorğuları,formaları , hesabatları müəyyənləşdirir. Onda yeni obyektlər yaradır. Onun strukturunu verirlər. Onlar bazanın strukturunu işlədir və bazaya daxil olmağa tam hüquqları var.
Bir bazanın bir neçə yaradıcısı ola bilər.
İstifadəçi mərhələsində baza formaları köməyilə informasiya ilə doldurulur. Sorğular vasitəsilə verilənlərin emalı və lazım olan nəticəni hesabatlar şəklində alınması icra olunur. Bir bazanın minlərlə istifadəçisi ola bilər.